Ecology and distribution of hydnoid fungi from the genera Bankera and Phellodon in Poland

Grzyby hydnoidalne to polifiletyczna grupa gatunków chrakteryzujących się w najszerszym ujęciu wykształcaniem kolczastego hymenoforu na różnego typu owocnikach, np. kapeluszowatych, resupinatowych, krzaczkowatych. Do grupy tej zalicza się przedstawicieli Basidiomycota z takich rzędów jak Agaricales, Auriculariales, Cantharellales Gomphales, Hymenochaetales, Polyporales, Russulales, Thelephorales i Trechisporales. Są to grzyby zarówno mykoryzowe jak i saprotroficzne. Jednymi z najbardziej typowych grzybów o kolczastym hymenoforze są grzyby z rzędu Thelephorales, takie jak tworzące ektomykoryzę rodzaje Bankera, Hydnellum, Phelodon i Sarcodon. W ciągu ostatnich dziesięcioleci notowano znaczący spadek w liczebności owocników oraz stanowisk tych grzybów. W większości są to gatunki uważane za rzadkie i zagrożone. Obecna praca dotyczy w szczególności dwóch rodzajów grzybów hydnoidalnych: Bankera i Phellodon. Celem pracy było sporządzenie map rozmieszczenia tych grzybów w Polsce wraz z listami stanowisk, na podstawie dostępnych danych literaturowych oraz internetowych baz danych, a także podsumowanie informacji na temat ich ekologii Na terenie Polski stwierdzono występowanie sześciu gatunków z tej grupy: Bankera fuligineoalba, B. violascens, Phellodon confluens, P. connatus, P. niger i P. tomentosus. Zebrane dane wskazują, że najbardziej rozpowszechnionymi gatunkami w naszym kraju są B. fuliginealba (43 stanowisk) i P. tomemtosus (75 stanowisk), mniej liczne są P. connatus (18), P. confluens (23) i P. niger (19), zaś najmniej stanowisk odnotowano dla B. violascens (11). Bankera fuligineoalba ma stanowiska na terenie całego kraju, i występuje ona w lasach z udziałem sosny, podczas gdy stanowiska B. violoascens rozlokowane są głównie na południu kraju, w lasach iglastych, głównie ze świerkiem i jodłą. Phellodon niger i P. connatus występują przede wszystkim na północy i na południu kraju (w górach), przy czym pierwszy gatunek znajdywano głównie w lasach mieszanych lub iglastych (jedynie dwukrotnie w lesie liściastym), natomiast drugi gatunek wyłącznie w lasach iglastych. Stanowiska Phellodon tomentosus występowały w lasach iglastych natomiast P. confluens przede wszystkim w lasach mieszanych i w pobliżu drzew liściastych. Obydwa gatunki znajdywano w różnych częściach kraju.

Hydnoid fungi constitute a polyphyletic group of species. The characteristic morphological feature is spiny hymenophore, which is formed on basidiocarps of different types, e.g. stipitate-pileate, pileate, resupinate, branched. Hydnoid fungi can be found in the orders of Basidiomycota such as: Agaricales, Auriculariales, Cantharellales Gomphales, Hymenochaetales, Polyporales, Russulales and Thelephorales, Trechisporales. They may be saprotrophic or mycorrhizal. One of the most typical groups of hydnoid fungi are mycorrhiza-forming species of Thelephorales from the genera Sarcodon, Hydnellum, Phelodon and Bankera. In recent decades, a considerable decline of the number of localities and basidiocarps of these fungi was noted. The magiority of species are regareded as rare and threatened. The present work refers to two representatives of this group, namely genera Bankera and Phellodon. The aim of the work was to construct the distribution maps of these fungi together with the list of known localities in Poland, and to summarize data on their ecology. Six species from both genera have been noted in Poland so far: Bankera fuligineoalba, B. violascens, Phellodon confluens, P. connatus, P. tomentosus and P. niger. The data show that the most frequently encountered species are B. fuliginealba (43 localities) and P. tomemtosus (75), less frequent are P. connatus (18), P. confluens (23) and P. niger (19), and the smallest number of localities have been noted for Bankera violascens (11). Bankera fuligineoalba is distributed in different parts of the country and is accompanied by pine, whereas B. violoascens can be found mostly in southern part in coniferous forests, mostly with spruce and fir. Phellodon niger and P. connatus are found mostly in the north and south of the country (in the mountains), with the first species occurring mostly in mixed and coniferous forests (it was found in decideous woods only twice) and the second species occurring exclusively in coniferous forests. Phellodon tomentosus was found in coniferous forests and P. confluens mostly in mixed forests, in the vicinity of deciduous trees. Both species were encountered in different regions of Poland.