Land-cover changes in Dynów Foothills since the middle of the 19th century

Celem opracowania było zbadanie zmian użytkowania ziemi na Pogórzu Dynowskim od połowy XIX w., a także analiza zależności między zachodzącymi zmianami. W opracowaniu uwzględniono dwie klasy – zabudowę oraz lasy, a analizę przeprowadzono dla czterech gmin znajdujących się na terenie Pogórza Dynowskiego. Wykorzystane dane pochodziły z trzech okresów – połowy XIX w., drugiej połowy XX w. oraz początku XXI w. W badaniu wykazano wzrost powierzchni lasów oraz wzrost liczby budynków. Analiza przeprowadzona dla pól badawczych w postaci kwadratów o wymiarach 1 km na 1 km wskazała na odwrotnie proporcjonalną zależność między wzrostem liczby budynków a wzrostem powierzchni leśnych. Najintensywniejsze zmiany w liczbie budynków zaszły w okresie lat 1862-1977/1989 i wystąpiły na obszarach położonych w niższych partiach Pogórza – w szczególności w przedziale wysokości 250-300 m n.p.m., a także na stokach o łagodniejszym nachyleniu (do 10). W tej klasie nachyleń stoków zaszły również największe zmiany w powierzchni lasów, nastąpiły one w latach 1970-2013 i dotyczyły przede wszystkim wysokości przedziału 300-350 m n.p.m. Wykazano także odwrotnie proporcjonalny związek pomiędzy gęstością zabudowy a lesistością w odniesieniu do wysokości bezwzględnej – im wyżej, tym większa lesistość, a gęstość zabudowy mniejsza.

This thesis discusses the post-1850 directions of land-cover changes in the Dynów Foothills located in the central part of the northern Carpathians. Two land-cover types were taken into consideration – forests and built-up areas. The analysis was carried out for four communes of the Dynów Foothills. The data used in the research were derived from three moments of time – the middle of the 19th century, the second half of the 20th century and the beginning of the 21st century. The research showed the trend of increase of both the amount of buildings (built-up areas) and forests areas – as well as the fact that the relations between these changes were inversely proportional. The most intensive growth of built-up areas took place between 1862 and 1980s especially in the lower parts of Dynów Foothills (250-300 m a.s.l.) and its gentle slopes (grade under 10). The most significant growth of forest area was observed between 1970 and 2013. This phenomenon was particularly visible at the elevations of 300-350 m a.s.l. and in the area with slope gradients below 10. The survey showed that the relation between forest proportion and housing density is inversely proportional with reference to elevation.