Iconography of God's Wisdom in the narthex of Holy Mother of God Peribleptos orthodox church in Ohrid.

W pracy niniejszej podejmuję zagadnienie ikonografii Mądrości Bożej. Dokonuję też krótkiego przeglądu materiału porównawczego z terenu Bałkanów i innych ziem wpływów kulturowych i religijnych Bizancjum. Zapoznaję z pismami wczesnochrześcijańskiej patrystyki, będącymi komentarzem i uzupełnieniem zagadnień ikonograficznych. Praca ta jest przeglądem najważniejszych problemów, jakie pojawiły się w literaturze odnośnie scen Chrystus – Anioł Wielkiej Rady, Mądrość zbudowała sobie dom, Sen Nabuchodonozora w narteksie cerkwi Matki Bożej Peribleptos w Ochrydzie. Poprzez podane przykłady innych realizacji stawiam pytanie o szerszy kontekst, który wiąże się ze specyfiką sztuki okresu Paleologów.W niniejszym tekście zwracam uwagę na eklektyczność sztuki końca XIII i XIV wieku. Pragnę pokazać, iż korzystała szczególnie z dzieł, będących kontynuacją antyku. Zastanawiam się w jaki sposób mogły przetrwać formuły obrazowe, które znane są z epok poprzedzających ikonoklazm. Ważną rolę przypisuję miniatorstwu, które dzięki swojej specyfice mogło posłużyć jako zbiór wzorów z różnego czasu. Biorę pod uwagę podnoszoną przez badaczy kwestię wpływu hezychazmu na sztukę i podkreślam wprowadzenie nowej tematyki, nawiązującej do Teofani Starego Testamentu.

This thesis is dedicated to the iconography issue of God’s Wisdom. It offers a short review of the comparative materials from The Balkans and other regions that influenced culture and religion of Byzantium. It acquaints us with early Christian patristic writings, which comment and supplement iconographic issues. It is a review of the most significant problems that arose in literature considering scenes such as – Christ - Angel of the Great Council, Wisdom has built her house, Nebuchadnezzar's dream in the nartex of Holy Mother of God Peribleptos Orthodox Church in Ohrid.Through the given examples of other art pieces raises the question of a wider context that is linked with specifics of the art of the Paleologian time. In this paper I will pay close attention to the eclecticism of art in XIII and XIV century. My intention is to show that it especially drew from art that was the continuation of the Antiquity. I contemplate, how it was possible for the painting formulas known from the time prior to iconoclasm to survive. Miniatures as a result of their specifics, in my opinion, played a great role as a set of models from different periods. I consider the influence of hesychasm on art, issue raised by scholars, and emphasize the introduction of new theme that refers to Theophany of the Old Testament.