Wstęp: W 1986 w Europie do lecznictwa wprowadzono lek z grupy agonistów receptora GABA o budowie niebenzodiazepinowej- zolpidem. Początkowo uznawano go za spełniający warunki jakie stawia się idealnemu lekowi o działaniu nasennym. Jednak, wraz ze wzrostem liczby użytkowników zolpidemu w piśmiennictwie zaczęły pojawiać się doniesienia wskazujące na działania niepożądane oraz potencjał uzależniający tego leku.Cel: Przegląd piśmiennictwa dotyczącego farmakoterapii bezsenności z użyciem zolpidemu oraz scharakteryzowanie sposobów użytkowania warunkujących wysokie bezpieczeństwo stosowania tego leku.Metodyka: Praca teoretyczna z wykorzystaniem tekstów źródłowych publikacji naukowych i popularnonaukowych, opublikowanych w języku polskim i angielskim. Wyszukiwano prace przeglądowe, metaanalizy, studia przypadków, standardy leczenia, artykuły popularnonaukowe oraz doniesienia prasowe dotyczące bezpieczeństwa farmakoterapii bezsenności przy zastosowaniu zolpidememu oraz jego użycia poza wskazaniem. Uwzględniono także artykuły charakteryzujące zolpidem z uwagi na jego właściwości fizyko-chemiczne, profil farmakokinetyczny i farmakologiczny. Uwzględniono publikowane i niepublikowane wyniki z badania „Analiza użytkowania preparatów zawierających substancje psychotropowe z grupy IV-P ze szczególnym uwzględnieniem leków przeciwlękowych uspokajających i nasennych z grupy benzodiazepin (ATC N05 B i N05C) w wybranych województwach Polski.” realizowanego w ramach grantu nr DEC-2011/03/D/NZ7/05099.Wyniki: Bezpieczeństwo stosowania zolpidemu warunkowane jest odpowiednim czasem trwania terapii – a zwłaszcza koniecznością stosowania terapii przerywanej, dopasowaniem dawki (niższa dla kobiet i starszych pacjentów), czasem zażycia (tuż przed spoczynkiem), długością wypoczynku nocnego (minimum 8 godzin snu po zażyciu doustnych postaci leku w dawkach 5-10 mg), nie stosowaniem leku przez osoby w wieku podeszłym oraz stosujących substancje wpływające na OUN.Przeprowadzony przegląd piśmiennictwa wskazuje, że często wyszczególnione powyżej warunki nie są spełnione, co stwarza zagrożenie dla pacjentów stosujących ten lek.W świetle przeprowadzonego przeglądu piśmiennictwa, w Polsce, za szczególnie istotne należy uznać zwłaszcza wdrożenie systemu umożliwiającego monitorowanie dawkowania zolpidemu oraz edukację w odniesieniu do farmakoterapii pacjentów powyżej 65 roku życia, kobiet oraz osób mieszkających samotnie i kierowców. Zasadne wydaje się również wprowadzenie zróżnicowanych postaci oraz dawek tego leku (umożliwiających indywidualizację farmakoterapii).

Introduction: In 1986 a new drug was introduced to Europe, a non-benzodiazepine GABA receptor agonist - zolpidem. Initially, it was hoped to fulfill every condition of an ideal hypnotic drug. However, with growing number of its consumers, new data emerged showing adverse effects and addictive properties of zolpidem.Aim of the study: To review the literature referring to the topic of pharmacotherapy of insomnia with zolpidem and to characterize the ways of applying this drug with high safety measures.Methods: In this article we review original scientific articles as well as popular science articles in English and in Polish. We searched for review articles, metaanalyses, case studies, treatment guidelines, popular science articles and short communication papers regarding the safety of pharmacotherapy of insomnia using zolpidem, involving its off-label use. We also considered articles describing physicochemical properties, pharmacokinetic and pharmacological profile of zolpidem. Moreover, we included published and non-published results of the study “Analysis of the use of drugs with psychotropic substances from group IV-P with particular consideration of anxiolytic sedating and hypnotic benzodiazepines (ATC N05B and N05C) in selected Polish voivodeships.” supported by grant no. DEC-2011/03/D/N27/05099.Results: The safety of zolpidem use depends on appropriate therapy duration (the need to use the drug intermittently), dose adjustment (low dose for women and elderly patients), time of consumption (immediately before going to bed), the length of night bed rest (at least 8 hours of sleep after oral consumption of 5-10mg of the drug), non-use of zolpidem by elderly patients and patients taking other drugs influencing the central nervous system.In the reviewed literature we found that the above mentioned conditions are rarely fulfilled which poses a danger to the health of the patients using this drug.Taking into account the reviewed literature, it seems essential to introduce to Polish healthcare a special monitoring system that would supervise the dosing regimens of zolpidem and reinforce education regarding pharmacotherapy of patients over 65 years old, women, patients living lonely and drivers. It seems also vital to introduce diverse forms and doses of this drug to enable individualization of pharmacotherapy with zolpidem.