Podbój regionu kaukaskiego przez Rosję, był jednym z najdramatyczniejszych wydarzeń podczas całego XIX wieku. W skutek tej długotrwałej niemal dwustuletniej ekspansji, imperium rosyjskie wchłonęło do swojego organizmu państwowego ziemie postrzegalnych narodów kaukaskich. Armia rosyjska podczas wojen kaukaskich wykazywała się bezwzględnością w zwalczaniu swojego przeciwnika. Wielu spośród wrogów imperium została wygnana ze swoich rodzimych ziemi i zmuszona do emigracji. Region Kaukaski praktycznie od zawsze interesował opinie publiczną w Europie. Patrzono na niego przez stereotyp szeroko pojętego orientu. Więc nie morze dziwić fakt, że również wojny kaukaskie stanowiły popularny temat w ówczesnej XIX wiecznej prasie polskojęzycznej. Niniejsza praca licencjacka jest poświęcona kwestii kształtowania się obrazu wojen kaukaskich wśród polskiego społeczeństwa na przestrzeni lat 1831-1864 poprzez prasę i pamiętniki. Głównym celem tej pracy jest zbadanie, w jaki sposób polski czytelnik mógł postrzegać antagonistyczne strony konfliktu, czyli Rosjan i niezależnych górali kaukaskich na tle ich zmagań. Praca ta przede wszystkim uwzględnia sposób patrzenia na wydarzenia rozgrywające się na kaukazie przez pryzmat polskich autorów. Pracę postanowiłem podzielić na trzy rozdziały. W pierwszym przedstawiam podstawową charakterystykę regionu oraz genezę rosyjskich podbojów na Kaukazie, ich przyczyny i skutki. Tematyką drugiego rozdziału jest kwestia obrazu wojen kaukaskich na łamach prasy polskojęzycznej i pamiętników. Natomiast trzecia część niniejszej pracy została poświęcona polskim planom nawiązania sojuszu z góralami kaukaskimi, w celu przeciwstawienia się Rosji w świetle prasy i pamiętników. Ostatni rozdział zawiera próbę odpowiedzi na pytanie, jak współpracę Polaków z ludami kaukaskimi można było postrzegać poprzez ówczesną prasę skonfrontowaną z pamiętnikami.

The Russian conquest of Caucasus region was one of the most dramatic events in whole 19th century. Because of this almost two hundred years long expansion, the Russian empery was absorbed lands from free Caucasian nations. During this Caucasian war, many of Russian troops were cruel for enemy. Many of Caucasian highlanders were forced by Russian to escape from their homeland. Caucasian region practically always was interested for European peoples. They looked at this region for a prism of the Orient. It is not surprising that Caucasia war was also interested for them. This work is about a Polish way to understand this war in the years 1831-1864 in based of newspapers and diaries. Primary goal of this work is exploration a polish view on war between Russian and Caucasian peoples. I decided to divide this work into three chapters. In the first chapter I showed a basic about Caucasian region, and beginning of Russian conquest in this region. The second chapter is about a newspaper and diaries which was writing by the Polish. This part of work show the polish way to watching Caucasian war. Ultimately chapter third is about the Polish plans on making alliance with free highlanders against Russia.