Describing Chopin. Literary-musical aspects of music criticism in the nineteenth and early twentieth century Poland

Niniejsza praca poświęcona jest głównie tematyce krytyki muzycznej, w tym jej licznym związkom z literaturą. Tematem, który pozwala szeroko egzemplifikować rozważania jest postać oraz twórczość Fryderyka Chopina – genialnego kompozytora i nowatorskiego pianisty, najszerzej komentowanego artysty epoki. Analizowane recenzje krytyczne ukazują zaskakująco zwarty zespół wyobrażeń, organizujących całą publicystykę „Chopinowską”. Oscyluje ona wokół kilku głównych zagadnień – polskości i narodowości, wykorzystania poezji do ukazania związku Chopina oraz jego twórczości z literaturą, uniwersalności jego muzyki, twórczości Chopina jako „dobra kultury narodowej”, wreszcie kreacji kompozytora na artystę-dekadenta.

This paper is devoted to the theme of music criticism and its numerous relations to literature. The subject exemplifying the reflection is Fryderyk Chopin – a brilliant composer and ingenious pianist, the epoque's mostly commented artist – and his works. The critical reviews analysed show surprisingly coherent complex of notions organizing the whole journalism concerned with Chopin. That journalism oscillates between several main issues: Polishness and nationality; use of poetry for revealing the close relationship linking Chopin and his creation with the literature; versatility of his music; Chopin's works as a part of national heritage; and the composer himself seen as a Decadent artist.