Zombie as a character. Analysis in terms of literature and contemporary culture.

Celem niniejszej pracy dyplomowej jest analiza przedstawienia postaci zombie w kulturze współczesnej, a także prześledzenie ewolucji jaką przeszło to pojęcie. Istotne dla tej rozprawy jest ujęcie historyczne, poczynając od historii voodoo i kultury Haiti, a skończywszy na współczesnych dziełach zarówno literackich jak filmowych, które ukonstytuowały wizerunek ożywieńca.W rozdziale wprowadzającym przedstawione są opracowania tematu: książki i artykuły badaczy polskich i zagranicznych, jak również podjęta jest próba umiejscowienia zombie wśród innych kulturowych przedstawień potworów (obok wilkołaków, wampirów i duchów).W rozdziale drugim ukazane jest ujęcie historyczno-religijne badanego tematu. Zombie różnie funkcjonowało w europejskiej, amerykańskiej i afrykańskiej kulturze – badane są zależności pomiędzy poszczególnymi ujęciami, jak również wskazywane różnice w kształtowaniu się obrazu żywych trupów. Rozdział wyjaśnia etymologię słowa ,,zombie” i osadza potwora w tradycji voodoo.Rozdział trzeci skupia się na funkcjonowaniu postaci ożywieńca we współczesnych narracjach. Podjęta została próba utworzenia definicji zombie, poprzez opisanie jego charakterystycznych cech(wygląd, sposoby przywracania do życia, sposoby pożywiania się) w oparciu o teksty literackie i dzieła filmowe.W rozdziale czwartym kontynuowana jest analiza zjawiska w przestrzeni literackiej: wskazane są dzieła, w których odnaleźć można ożywione zwłoki: Frankenstein, czyli współczesny Prometeusz, opowiadanie Reanimator, stylizowane na reportaż Word War Z czy napisany w formie poradnika Zombie Survival Guide.Rozdział piąty dotyczy przełamywania konwencji i schematów w narracjach o zombie. Ukazane są w nim dzieła opierające się na grze ze stereotypowym przedstawieniem żywych trupów i skutki, jakie niesie to za sobą w procesie odbioru przez czytelnika bądź widza.Analizą kończącą pracę jest próba wyjaśnienia popularności zombie w kulturze współczesnej i interpretacja samego motywu (w kontekście krytyki marksistowskiej, bachtinowskiego pojęcia karnawalizacji i freudowskiego Das Unheimliche).

The aim of this thesis is to analyze the character of a zombie in contemporary culture and to examine the evolution of such concept. Crucial to the paper is the historical perspective, starting with the history of voodoo and Haitian culture and ending with contemporary film and literary works, which established the image of the undead.The first chapter comments on the previous scientific studies of the topic – books and papers of both Polish and foreign authors – and tries to localize zombie among other cultural depictions of monsters (werewolves, vampires and ghosts).The second chapter presents the historical and religious perspective of the subject. Zombies functioned differently in European, American and African culture and the relations between these perspectives are researched. The chapter provides an etymological explanation of the term “zombie” and embeds it within the tradition of voodoo.The third chapter focuses on the functioning of the character of a zombie in contemporary narrations and defining it, using its typical features (the physical appearance, the means through which it comes to life, the ways of feeding) presented in the works of film and literature.The fourth chapter continues the analysis of the literary phenomenon and discusses some of the literary works containing zombie characters, such as: Frankenstein; or, The Modern Prometheus, Herbert West—Reanimator, Word War Z or Zombie Survival Guide.The fifth chapter concerns breaking cultural conventions related to zombies and describes the works playing on the stereotypical depictions of live dead. It also addresses the process of the reception of such works.The conclusion is at the same time an attempt to explain the popularity of zombies in contemporary culture and an interpretation of the trope itself (in context of Marxist literary criticism, theories of Bachtin (carnivalesque) and Freud (Das Unheimliche).