The analysis of proceeding with people with mental disorders, who are causing a treat to life, health or sexual freedom of other people Act, based on the research.

Tematem niniejszej rozprawy magisterskiej jest problematyka ustawy z dnia 22 listopada 2013 roku o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (Dz. U. z 2014 r. poz. 24, z 2015 r. poz. 396). Praca skupia się w szczególności na postępowaniu przed sądem uregulowanym w ramach tej ustawy, na podstawie analizy dziewięciu postępowań o uznanie uczestników za osoby stwarzające zagrożenie, które stanowiły przedmiot badań aktowych, przeprowadzonych na potrzeby niniejszego opracowania. Głównym celem pracy jest próba zestawienia kontrowersji podnoszonych w literaturze z podsumowaniem praktyki, wynikającej z przeprowadzonych badań. Nie jest jednak celem niniejszej pracy rozstrzygnięcie podstawowych problemów teoretycznych, zgłaszanych wobec ustawy, takich jak możliwe naruszenie zakazu podwójnego karania czy nieproporcjonalność przewidzianych środków, ani ich efektywność. Niniejsze opracowanie zawiera przede wszystkim informacje o elementach dotyczących samego postępowania przed sądem, w tym opiniowania przez biegłych, orzekania sądu, pewnych aspektów formalnych, przesłanek ustawy czy elementów dotyczących uczestników, ponieważ są to kwestie, o których wiedzę w najszerszym stopniu można było uzyskać przeprowadzając badania na aktach sądowych. Praca zmierza też do weryfikacji prawdziwości kilku hipotez, stworzonych na podstawie analizy literatury krytycznej wobec ustawy: założenia, że to biegli, a nie sąd będą odgrywali realną rolę w podejmowaniu decyzji o zastosowaniu nadzoru prewencyjnego bądź umieszczeniu w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym, założenia, że nie istnieją obecnie narzędzia pozwalające na pewne określenie stopnia prawdopodobieństwa popełnienia czynu zabronionego wskazanego w ustawie w przyszłości, ani tym bardziej narzędzia, pozwalające na rozróżnienie istnienia prawdopodobieństwa wysokiego od bardzo wysokiego oraz założenia, że postępowanie sądowe będzie skupiało się przede wszystkim na izolacji niebezpiecznej osoby od społeczeństwa, a nie na ochronie i próbie poprawy jego zdrowia psychicznego. Po analizie działań sądu i biegłych, można powiedzieć, że nie każda z tych hipotez okazuje się być w pełni zasadną, co ujęte zostaje we wnioskach niniejszej rozprawy. Całość pracy obrazuje także, które ustawowe przesłanki sprawiały sądom i biegłym najwięcej problemów praktycznych.

The topic of this thesis is an issue of polish Act of 22 November 2013 of proceeding with people with mental disorders, who are causing a treat to life, health or sexual freedom of other people. The thesis focuses on the proceeding by a court, regulated under this Act, with addition to nine cases of recognition if person is causing a treat, which were a base of the research, carried out for this study. The main aim of this analysis is an effort to compare the controversies shown in the literature with a practice, resulting from the research. It is not the aim of this analysis a resolution of theoretical basic problems, which concern the Act, such as the possible violation of the prohibition of double punishment or disproportionality of the measures, nor their effectiveness. This report includes information about the elements relating to the court proceeding, including experts opinions, judicial review, certain aspects of the formal reasons or elements of the Act concerning the participants, because these are issues about which I could obtained the most information by examination on the court files. The thesis is trying to verify the veracity of some hypotheses based on the analysis of critical literature of the Act: the assumption that the experts, and not the court, will play a real role in deciding to impose a preventive surveillance or placed in the National Center for the Prevention of Antisocial Behaviors, the assumption that there are not known and existing methods which are able to determinate a degree of a possibility of committing an offence specified in the Act in the future, nor to distinguish the high possibility of very high possibility and the assumption that proceeding will focus on an isolation a dangerous person from the society, not on protection and help with mental problems of this person. Referring to court and expert’s actions, it can be said, that not all of these hypotheses turns out to be fully justified, which is included in the conclusions of this thesis. The whole thesis also illustrates which part of the Act was the most problematic for the court and experts.