Surrogate motherhood: analysis of the legal issues

Celem pracy jest scharakteryzowanie zjawiska macierzyństwa zastępczego i problemów pokrewnych pod względem prawnym, w odniesieniu do regulacji przyjętych w Polsce i Unii Europejskiej (stan prawny na 01.05.2015r.). Zostanie też zakreślone tło etyczne. Będą wyszczególnione czynniki medyczne i socjologiczne, które mają wpływ na kształtowanie się praktyki zawierania umów o surogację. Następnie poruszony zostanie problem regulacji cywilno– i publicznoprawnych tego zjawiska, ze szczególnym uwzględnieniem dochodzenia praw stanu. Praca obejmować będzie zagadnienia poruszone w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, które określają swoistego rodzaju wytyczne w razie zaistnienia problemów w ramach praktyki macierzyństwa zastępczego. Następnie zostanie przeanalizowana kategoria dobra dziecka i status embrionu ludzkiego w odniesieniu do idei surogacji. Po tych rozważaniach będzie omówiony problem legalności, ważności i egzekwowalności samej umowy surogacyjnej. Kolejno scharakteryzowane zostanie świadczenie matki zastępczej i rodziców zlecających, też w odniesieniu do szeroko rozumianego prawa do prywatności oraz podmiotowości dziecka. Pracę zakończy omówienie pożądanych alternatyw dla macierzyństwa zastępczego i ocena wniosków przedstawionych w pracy.

The aim of this thesis is to investigate legal issues surrounding surrogate motherhood.Firstly, the current legal status of surrogacy in Poland and European Union is described. In particular, the research is based on: the case-law of the European Court of Human Rights and the European Court of Justice; Convention for the Protection of Human Rights and Dignity of the Human Being with regard to the Application of Biology and Medicine; European Convention on Human Rights; polish family law. Secondly, many aspects of the complex problem of the surrogacy are studied. Ethical, medical and social background is discussed. Legal status of human embryo and the child’s welfare legislation is studied, with special emphasis on the recognition of the effects of certain acts of civil status.Thirdly, legality, validity and enforcability of surrogate motherhood contracts is taken into consideration. Noticing that those arrangements are not respected by polish law, substitutive forms of agreements are presented.Finally, the legal status of surrogacy is overviewed and possible alternatives are proposed. De lege ferenda propositions are discussed in the concluding remarks.