Pozycja języka niemieckiego w polskim systemie szkolnictwa

The position of German in Polish education system

Tematem niniejszej pracy licencjackiej jest pozycja języka niemieckiego w polskim systemie szkolnictwa. Na początku został krótko scharakteryzowany status języka niemieckiego jako języka światowego na tle innych języków, w oparciu o różnorakie czynniki mające wpływ na wzmocnienie bądź osłabienie pozycji danego języka. W dalszych rozdziałach przedstawiony został krótki zarys historyczny nauczania języka obcego na świecie i w Polsce (rozdziały 3. i 5.), zwłaszcza po roku 1989, ze szczególnym uwzględnieniem nauczania języka niemieckiego. Opis ten wzbogacony został w miarę możliwości danymi statystycznymi obrazującymi, jak zmieniała się liczba osób uczących się w Polsce poszczególnych języków obcych na przestrzeni lat. Rozdział 4. natomiast porusza kwestię polityki językowej. Zawiera odpowiedzi na pytania, czym ona jest, przez kogo jest prowadzona i jaki wywiera wpływ na języki obce nauczane w poszczególnych typach szkół w Polsce. 6. rozdział dotyczy motywów uczniów gimnazjów i szkół średnich oraz studentów, które skłaniają ich do podjęcia nauki języka niemieckiego. W tym rozdziale wyjaśnione zostało pojęcie motywacji oraz przedstawiono i porównano wyniki badań, jakie w ostatnich latach prowadzone były na interesujący nas temat w Polsce wśród młodych ludzi. Ostatni rozdział zawiera podsumowanie całości rozważań oraz płynące z nich wnioski.

The subject of this Bachelor Thesis is the position of German in Polish education system. At the beginning, the status of German as global language was briefly characterized, on the basis of diversified factors that affect strengthening or weakening the position of a particular language. In the next chapters a short historical overview of teaching a foreign language in Poland and abroad was presented (chapters 3th and 5th), especially after 1989, with particular emphasis on teaching German. The description was expended - whenever possible - with statistical data, illustrating how the number of people studying particular foreign languages has been changing over years. On the other hand, the 4th chapter raises the issue of the language policy. It explains, what language policy is, who it is conducted by and what influence it has on the languages tought in different types of schools in Poland. The 6th chapter centres on the reasons, which persuade students of junior high schools, high schools and universities to start studying German. The term of motivation was explained in this chapter. I also compared the results of the researches releated to the subject of this thesis which were conducted among young people in Poland in recent years. The last chapter includes summary of our analises and the conclusions learnt from them.

Der vorliegende Beitrag hat es zum Ziel, dem Leser einen Überblick über Geschichte des Fremdsprachenunterrichts in Polen zu geben und ihn mit den Tendenzen in der polnischen Sprachpolitik vertraut zu machen. Außerdem wird es versucht, die Motiven des Deutschlernens von Jugendlichen darzustellen. Das erste Kapitel ist der internationalen Stellung der deutschen Sprache gewidmet. Es werden unterschiedliche Faktoren, die diese Position beeinflussen, besprochen. In Kapiteln drei bis fünf werden die Fragen nach der Geschichte des Fremdsprachenunterrichts, der Sprachpolitik von Polen und dem Sprachangebot in den polnischen Schulen, vor allem in den Oberschulen angesprochen und erläutert. Zusätzlich wurde das fünfte Kapitel um statistische Daten aus Vergangenheit bereichert, was den Einblick in die Änderungen im polnischen Schulsystem ermöglicht. Das sechste Kapitel beschäftigt sich mit den persönlichen Faktoren, nämlich mit der Motivation von Schülern, die sich für das Lernen der deutschen Sprache, meistens als zweite Fremdsprache, entscheiden. Es werden Ergebnisse von Forschungen dargestellt und analysiert, die unter polnischen Schülern und Studenten durchgeführt wurden. Das letzte Kapitel wird mit der Zusammenfassung des ganzen vorliegenden Beitrags abgeschlossen.