Reconciliation between the perpetrator and the victim according to mediation

Tematem mojej pracy magisterskiej jest pojednanie między sprawcą, a ofiarą w perspektywie instytucji mediacji.Kluczową materią niniejszej pracy będzie nie tyle opisanie instytucji mediacji jako jednej z alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów, ale znaczenie pojęcia pojednania w polskim prawie karnym na tle mediacji oraz innych dróg naprawczych. Jedno z najważniejszych pytań, na które postaram się odpowiedzieć pod koniec moich rozważań to czy mediacja spełnia rolę pojednawczą. Rozumienie pojęcia pojednania na gruncie polskiego prawa karnego do dnia dzisiejszego budzi szereg wątpliwości. Ustawodawca polski nie zawarł w przepisach ustawy legalnej definicji tego pojęcia, pozostawiając tę kwestię do wyjaśnienia doktrynie i judykaturze, dlatego nieodzownym dla mojej pracy będzie dokonanie objaśnień terminologicznych, w szczególności wyjaśnienie wszelkich wątpliwości interpretacyjnych, które wiążą się z pojęciem pojednania. Pierwszy rozdział niniejszej pracy poświęcony jest instytucji mediacji. Przedstawia genezę, istotę i cel mediacji oraz skrótowo opisuje teorię sprawiedliwości naprawczej, która stanowi swoisty fundament mediacji. Drugi z rozdziałów stanowi prezentację pojęcia pojednania. Zawarta jest w nim nie tylko definicja pojednania, ale przede wszystkim jej istota i treść, która na gruncie prawa karnego ma bardzo duże znaczenie. Kolejny rozdział poświęcony jest nowelizacji art. 59a kodeksu karnego, który wejdzie w życie z dniem 1 lipca 2015 r. Tak zwane umorzenie konsensualne zawarte w tym przepisie ma swoje mocne korzenie w sprawiedliwości naprawczej, w którym zanika potrzeba ukarania sprawcy, w sytuacji spełnienia określonych przesłanek. W podsumowaniu rozważań opisałam różne sposoby dochodzenia do pojednania pomiędzy sprawcą, a ofiarą, począwszy od negocjacji, poprzez ugodę mediacyjną, skończywszy na innych sposobach zakończenia procesu mediacji. Instrumenty polubownego rozwiązywania sporów pomiędzy pokrzywdzonym a sprawcą przestępstwa są traktowane jako ważny element, który wzbogaca tradycyjny wymiar sprawiedliwości karnej. Uzupełniający charakter ma również przedstawienie danych statystycznych dotyczących spraw karnych kierowanych do postępowania mediacyjnego, które pozwolą nam zobrazować coraz to większą popularyzację kierowania spraw na tę drogę oraz ile spraw ze wszystkich kierowanych zostało zakończone konsensualnie ugodą. Niniejsza praca została oparta na wielu pracach zbiorowych, komentarzach, monografiach oraz orzecznictwie Sądu Najwyższego i Sądu Apelacyjnego. Wprowadzenie do współczesnego prawa karnego oraz postępowania karnego instytucji znajdujących swe zakorzenienie w dążeniu do osiągnięcia pojednania jest wyrazem nowoczesnego podejścia do problematyki przestępstwa, kary oraz społecznych funkcji wymiaru sprawiedliwości. Wspieranie pojednania sprawcy przestępstwa i pokrzywdzonego stanowi w chwili obecnej bardzo ważny element polityki karnej, dlatego można postawić tezę, że dalszy rozwój prawa karnego zmierzać będzie w kierunku szerszego uwzględnienia roli pojednania pomiędzy pokrzywdzonym a sprawcą przestępstwa.

Subject of the following Master's thesis is reconciliation between the perpetrator and the victim according to mediation. The key matter of this research is not only mediation as one of the alternative dispute resolution, but also meaning of reconciliation in the Polish criminal law in comparison with mediation and other ADRs. The next aspect taken into consideration is whether mediation fulfills its conciliatory role. Meaning of the term "reconciliation" is still questionable, mainly because of the lack of its definition in the Polish Criminal Code. The first chapter explained the origins, nature and purpose of mediation and briefly described the theory of restorative justice as the basis of mediation. The second chapter described the definition, essence and content od reconciliation. Another chapter was devoted to the amendment of Art. 59a of the Criminal Code, entering into force on 1 July 2015. The instrument called consensual redemption, included in the following Article, depends the need of punishing the perpetrator on certain conditions. To sum up, various ways of reaching reconciliation between the perpetrator and the victim were described, starting from negotiations, through the mediation settlement agreement, ending at other ways to complete the process of mediation. To prove the fact, that mediation starts to be an essentional part of criminal law and procedure, statistics according to the cases examined by mediation and ended with settlement were included. The following Master's thesis was based on many joint publications, commentaries and Appeal and Supreme Court's judical decisions. Importance of the subject of reconciliation is caused by the growing role of ADRs and different directions of Criminal Law's development.