Anatomy of female reproductive system of caecilian Typhlonectes natans

Płazy beznogie są najsłabiej poznaną grupą płazów. Ich występowanie jest ograniczone do wilgotnych i tropikalnych obszarów półkuli południowej. Budowa anatomiczna oraz tryb życia czynią je ciekawym obiektem badań. W omawianym rzędzie płazów powszechnie występuje zarówno jajorodność jak i żyworodność, nie ma natomiast doniesień na temat gatunków jajożyworodnych (wykazujących żyworodność lecytotroficzną). Typhlonectes natans jest przedstawicielem żyworodnych płazów beznogich. Występuje w północno – zachodniej części Ameryki Południowej. Prowadzi wodny tryb życia.Celami niniejszej pracy było odnalezienie miejsca magazynowania plemników w ciele samic Typhlonectes natans, gdyż aspekt ten został jak dotąd opisany tylko u jednego, jajorodnego gatunku płaza beznogiego, a także opisanie budowy anatomicznej żeńskiego układu rozrodczego i porównanie z danymi literaturowymi dotyczącymi budowy tego układu u samic innych gatunków płazów beznogich.Wyniki badań wykazały, że budowa żeńskiego układu rozrodczego badanego gatunku nie odbiega istotnie od ogólnego schematu znanego u Gymnophiona. Składa się on z podłużnych jajników oraz z długich jajowodów, otwierających się do kloaki. W jajnikach stwierdzono kilka oocytów w różnych fazach rozwoju. Ściana jajowodu ma budowę warstwową: wyróżniono błonę śluzową, warstwę mięśniową oraz błonę surowiczą. Błona śluzowa jest utworzona z jednowarstwowego nabłonka walcowatego pokrywającego tkankę łączną. Warstwę mięśniową budują komórki mięśniowe gładkie ułożone okrężnie. Natomiast błonę surowiczą tworzy tkanka łączna otoczona otrzewną trzewną. Równolegle do jajowodów ułożone są parzyste ciała tłuszczowe, będące rezerwuarem energii.U badanych osobników nie stwierdzono niestety obecności plemników w drogach rodnych, Na obecnym etapie badań nie można wykluczyć, że zjawisko przechowywania plemników w drogach rodnych samicy nie występuje u badanego gatunku, ale jest to mało prawdopodobne. Bardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem może być np. krótki okres przechowywania plemników w połączeniu z niewłaściwym momentem pobrania próbek lub brak kopulacji, wynikający z ograniczeń warunków hodowlanych. Praca wykazała, jakie trudności mogą występować podczas badania rozrodu płazów beznogich, co potwierdza fakt, że w literaturze istnieje bardzo mało informacji na ten temat, a niektóre aspekty rozrodu Gymnophiona nie są obecnie w ogóle znane. Dlatego pełniejsze poznanie biologii tej grupy zwierząt wymaga wielu dalszych badań.

Our knowledge about various aspects of biology of the caecilians (Gymnophiona) still remains limited. Distribution of these animals is limited to the tropical regions of Southern Hemisphere. The caecilians are interesting animals due to their anatomy and behaviour. These animals with internal fertilization may be viviparous or oviparous. Typhlonectes natans is a viviparous caecilian. It lives in water in north - western part of South America.The aims of the study were: (i) to identify the putative sperm storage place in female reproductive duct of T. natans, since the mechanism of sperm storage in the caecilians was studied for only one, oviparous species; (ii) to describe anatomy of female reproductive system in light microscopy and to compare the results with the available literature.This study shows that anatomy of reproductive system of T. natans not differ much from other caecilians. This system consists of longitudinal ovaries, fat bodies and long oviducts, opening to the cloacae. A few ova in various stages of development were found in the ovaries of both tested females. The wall of the oviduct has three layers: mucous membrane, layer of muscles and serous membrane. Mucous membrane consists of simple columnar epithelium and connective tissue. Muscle layer is formed of smooth muscle cells arranged circularly. Serous membrane consists of connective tissue and is surround by visceral peritoneum. In parallel way to the oviducts there are well developed fat bodies, which are a reservoir of energy.The sperm has not been found in any part of the reproductive system of both tested females, previously kept in single aquarium with males for several months. At this moment of the research it cannot be excluded, that the phenomenon of sperm storage does not occur in T. natans, but such explanation seems to be unlikely. Most probable explanations of lack of sperm may be a short time of sperm storage; since the copulation was not observed, the time of sampling might be improperly selected. Another possible explanation is that lack of sperm storage was a consequence of lack of copulation in captivity conditions.