Civically-minded street art. The work of Banksy as a voice in the public debate.

Kiedy Taki183 zamieszczał w latach 70-tych swoje podpisy na nowojorskich ulicach, nie zdawał sobie sprawy, że stanie się prekursorem ruchu zwanego street artem. Zwykłe tagowanie ulic było nie tyle aktem wandalizmu, co próbą zawłaszczenia przestrzeni miejskiej i zaakcentowania swojej obecności. Blisko trzydzieści lat później brytyjski artysta o pseudonimie Banksy tworzy pierwsze realizacje streetartowe. Pełne kontrowersji i humoru dzieła sprawiają, że zostaje okrzyknięty jednym z najbardziej wpływowych artystów popkultury, a jego prace – warte setki tysięcy funtów – poza wartością estetyczną, niosą pewne przesłanie. Artysta, którego tożsamość nie została wyjawiona do dziś dnia, w swoich pracach zawiera silny komentarz do sytuacji społeczno-politycznej i kondycji moralnej współczesnego świata.Niniejszym, street art zyskuje nową wartość i staje się sztuką „przez wielkie s”. Mimo że początkowo niedoceniany, upraszczany do aktów wandalizmu, dzięki Banksy’emu zostaje podniesiony do rangi sztuki na tyle ważnej, co wartościowej. Potencjał street artu leży bowiem nie tylko w jego walorach artystycznych, co w możliwości pełnego wyrażania swoich poglądów. Jest to dość nieograniczony sposób, choć owa wolność kończy się tam, gdzie przepisy prawa i zezwolenia władz miejskich. Sam street art staje się nośnikiem idei, medium, za pomocą którego przekazywane są komunikaty. Z funkcji tej korzystają instytucje, a wraz z postępującą komercjalizacją – coraz chętniej także agencje reklamowe. W działaniach streetartowych odnajdujemy także chęć zaistnienia ich twórców w debacie publicznej. Prace stają się więc wyrazicielami światopoglądu, głosem komentującym wydarzenia polityczne i unaocznieniem problemów społecznych.Zaangażowany nurt street artu, zakorzeniony został w przestrzeni publicznej jako swoista forma interwencji społecznej. Twórcy wykorzystują wypracowany system znaczeń, angażując przestrzeń, symbole, poetykę związaną z daną instytucją, chcąc w specyficzny sposób zaakcentować istnienie danego problemu. W ów nurt wraz z przypisanym mu symptomatycznym ukazaniu rzeczywistości społecznej wpisuje się charakterystyczna twórczość Banksy’ego. Celem pracy jest analiza dzieł Banksy’ego i wykazanie problematyki zawartej w pracach, z uwzględnieniem specyfiki ukazania owych problemów. Hipotezę badawczą stanowi założenie, że twórczość Banksy’ego jest nie tyle zaangażowana w sprawy polityczno-społeczne, co nacechowana lewicowo i spójna z alterglobalistyczną wizją świata. W pracy intencjonalnie pominięto kwestie prawne, chcąc skupić się na przekazie dzieł i ich konotacjach.W pierwszym rozdziale przedstawiono istotę przestrzeni miejskiej jako miejsca na głos w debacie publicznej. Zawiera on także obszerny rys definicyjno-historyczny street artu, z zaznaczeniem technik streetartowych i rodzajów street artu, ze szczególnym wyróżnieniem techniki szablonowej – całość została oparta na przeglądzie literatury. Drugi rozdział jest próbą przedstawienia fenomenu Banksy’ego oraz przybliżenia jego biografii, z uwydatnieniem najważniejszych dzieł. Trzeci rozdział pełni funkcję kanwy metodologiczno-teoretycznej, zawierającej najważniejsze zagadnienia semiologiczne i wprowadzającej aspekt językoznawczy, potrzebny do wykorzystania w części badawczej. Ostatni, czwarty rozdział jest analizą dzieł per se. Z uwzględnieniem semiologicznego aparatu pojęciowego, stanowi próbę odczytania systemów znaczeń zawartych w pracach i zbadania ich specyficznego użycia.

In the 70’s, when Taki183 put his tags on the streets of New York, he did not realize that he will become a precursor of the movement called Street Art. Conventional tagging was not so much an act of vandalism, but rather an attempt of appropriation of urban space, and accentuation of his presence. Nearly thirty years later, a British artist Banksy creates his first street art realizations. His works, full of controversy and humor, make him hailed as one of the most influential artists of pop culture, and his pieces - worth hundreds of thousands of pounds – going beyond their aesthetic value, convey a meaningful message.The artist, whose identity has not been revealed to the present day, introduces through his work a powerful commentary on the socio-political and moral condition of the modern world. Hereby, street art is gaining new value and becomes an art "with a capital A". Initially underestimated and simplified to the mere acts of vandalism, thanks to Banksy the street art movement grown to be considered an important and valuable art. The potential of street art lies not only in its artistic value, but also in the allowance for the artist to fully express their views. It is a fairly unrestricted means of self-expression, but that freedom ends where the law and municipal authority permissions begin. Street art itself becomes a carrier of ideas, a medium, by which messages are being transmitted. Various institutions have learned to benefit from this possibility: particularly – with the progress of commercialization – advertising agencies. In street art pieces we can also find the urge to take part in the public debate. The works manifest the artists’ outlook - they are a voice commenting political events and an illustration of social problems. Civically involved street art is rooted in the public space as a specific form of social intervention. Artists use an elaborate system of meanings, involving space, symbols, and poetry in order to emphasize the existence of the problem. Distinctive works of Banksy are part of this trend, together with its associated symptomatic performance of social reality. The aim of the study is to analyze the works of Banksy, and to demonstrate the issues involved in the works, particularly considering the unique means of problems’ depiction. The research hypothesis is an assumption that Banksy's work is not only involved in political and social affairs, as characterized by the left wing and consistent with the alter-globalist vision of the world. The study has intentionally omitted legal issues, in order to focus on the purpose of works and their connotations. The first chapter presents the urban space as a place for public debate. This section also contains an extensive definition and historical issues of street art, noting techniques and types of street art, with special honors to the stencil technique - the whole part was based on a review of the literature. The second chapter, including Banksy’s biography and the list of his most important works, is mainly an attempt to present the phenomenon of Banksy - the artist. The third chapter sets a methodological and theoretical foundation, which involve the theories of semiology, and the linguistic aspect which is of great significance for the research part. The fourth chapter is an analysis of the works per se. With regard to the semiological conceptual apparatus, it is an attempt to decode the meaning systems contained in the works and examining their specific use.