Interpretation of human rights standards from the perspective of the positivist conception of law. The analysis of the case law of the European Court of Human Rights and the Court of Justice of the European Union

Prawa człowieka są przyjmowane w nauce prawa i orzecznictwie sądowym jako dogmat. Jednocześnie na kontynencie europejskim dominuje paradygmat pozytywistycznego podejścia do prawa. Jako że teorie te wydają się na pierwszy rzut oka ze sobą sprzeczne, celem pracy jest wyjaśnienie, czy prawa człowieka posiadają wyjątkowy charakter z punktu widzenia prawa pozytywnego, a konkretniej, czy przepisy prawne, które je regulują, podlegają tym samym regułom wykładni prawa, co pozostałe normy prawne. Wiąże się z tym pytanie, czy możliwe jest stosowanie do ich badania metod wykorzystywanych przez pozytywistów, w szczególności metod wywodzących się z nurtu filozofii analitycznej, takich jak analiza językowa czy analiza logiczna Krótko omówione zostaną klasyczne koncepcje pozytywizmu prawniczego i poglądy współczesnych przedstawicieli tego kierunku teorii prawa. Również skrótowo przedstawione zostaną podstawowe założenia polskiej teorii wykładni w jej dwóch najważniejszych ujęciach, to znaczy koncepcji klaryfikacyjnej i derywacyjnej, które są immanentnie związane z polską kulturą prawa stanowionego.W dalszej części pracy przedstawiona zostanie koncepcja praw człowieka – jej skrócona geneza i współczesne definicje tego pojęcia, a także teoretycznoprawne problemy z nią związane. Natomiast główna część pracy poświęcona jest analizie orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu pod kątem stosowanych przez nie metod wykładni z punktu widzenia paradygmatu pozytywistycznego. Na tej podstawie spróbuję odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób metody stosowane przez Trybunały różnią się od metod wykładni wyróżnionych w polskiej nauce prawa. Analiza ta umożliwi także odpowiedź na pytanie, czy metody te są adekwatne do interpretacji przepisów regulujących prawa człowieka oraz jaki jest stosunek pozytywistycznej koncepcji prawa do praw człowieka – czy jej metodologia wspiera tę ideologię, czy też raczej jest jej przeciwna.

Human rights are accepted in the science of law and jurisprudence as a dogma. At the same time the mainland Europe is dominated by the positivistic paradigm of law. As these theories seem at first to contradict each other, the aim of this study is to clarify whether human rights have a special character from the point of view of positive law, and more specifically, does legislation which govern them, is subject to the same rules of interpretation of the law as other legal norms. Linked to this is the question if it is possible to use research methods used by the positivists, in particular methods drawn from mainstream analytic philosophy, such as the analysis of linguistic and logical analysis. In his paper I will briefly discuss the classical concepts of legal positivism and contemporary views of the representatives of this line of legal theory . I will also briefly present underlying assumptions of Polish theory of interpretation in its two most important shots, that is, the concepts of clarificative and derivative interpretation, which are intrinsically linked to the Polish culture of positive law. In the next part of the work, I will present the concept of human rights - its origins and contemporary definitions of the Concept, as well as theoretical problems of this ideology. The main part of the work is devoted to the analysis of judgments of the European Court of Human Rights in Strasbourg and the European Court of Justice in Luxemburg, in terms of the methods used in the interpretation of human rights from the perspective of the positivist paradigm. On this basis, I will try to answer the question of how the methods used by tribunals differ from the methods of interpretation highlighted in Polish theoryof law. This analysis will also provide the answer to the question of whether these methods are adequate for the interpretation of the rules governing human rights and what is the attitude of the positivist conception of law to human rights - whether its methodology supports this ideology, or rather is its opposite.