Social and cultural activities of public transport company in Cracow in the interwar period.

Trudno powiedzieć kiedy w Krakowie rozpoczęła się era miejskiej komunikacji zbiorowej. Omnibusy kursowały po mieście przynajmniej od 1867 roku, tramwaj konny uruchomiony został w 1882, natomiast pierwszy tramwaj elektryczny wyruszył na ulice Krakowa w 1901 roku. Przyłączenie do Krakowa nowych dzielnic w 1910, 1912 i 1915 roku sprawiło, że miasto kilkakrotnie zwiększyło swoją powierzchnię.Kraków bardzo potrzebował sprawnej komunikacji miejskiej. Przedsiębiorstwo komunikacji miejskiej w Krakowie, oprócz świadczenia usług transportowych, wykazywało także aktywność społeczną. Większość inicjatyw była skierowana do pracowników przedsiębiorstwa jednak wiele z nich przysłużyło się także mieszkańcom miasta. Jedną z takich akcji było przeznaczenie dochodu z pierwszego dnia uruchomienia tramwaju konnego na rzecz budowy pomnika Adama Mickiewicza w Krakowie. Działalność społeczna przedsiębiorstwa przeżywała największy rozkwit w dwudziestoleciu międzywojennym. Wtedy właśnie pojawiło się wiele nowych inicjatyw. Organizowane były uroczystości z okazji jubileuszy przedsiębiorstwa i jego sukcesów. Świętowane było otwarcie nowych linii, którym towarzyszyła orkiestra, przemówienia znakomitych gości, oraz udekorowane wozy tramwajowe. Przedsiębiorstwo prężnie działało w Związku Przedsiębiorstw Komunikacyjnych. Firma wspomagała kwestujących na potrzeby różnych organizacji, poprzez zwolnienie ich z opłat za bilety. W 1931 roku powołano do życia Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Pracowników Krakowskiej Miejskiej Kolei Elektrycznej. Głównym celem Towarzystwa była opieka nad dziećmi pracowników. Towarzystwo organizowało kolonie wakacyjne i obozy zimowe, prowadziło bibliotekę, organizowało „Dzień dziecka” oraz „Uroczystość św. Mikołaja”. W 1938 roku Towarzystwo zakupiło w Rabce własny ośrodek, który mógł pomieścić 100 dzieci, natomiast rok później otwarty został budynek półkolonii na Krzemionkach. W pierwszych tygodniach II wojny światowej Towarzystwo wspomagało swoich podopiecznych finansowo.W latach wielkiego kryzysu duży problem w mieście stanowiło bezrobocie. Przedsiębiorstwo komunikacji miejskiej zatrudniało ok. 700 stałych pracowników, nie licząc tych, którzy pracowali sezonowo, oraz dzięki środkom z Państwowego Funduszu Pracy. Ponadto na terenie przedsiębiorstwa działała kuchnia dla bezrobotnych, która przez cztery lata swojej działalności wydała blisko 150 tysięcy obiadów. Ważną rolę w działalności społecznej przedsiębiorstwa odegrał Związek Zawodowy Tramwajarzy, który w swojej siedzibie przy ulicy Serkowskiego opiekował się orkiestrą, organizował przedstawienia i sekcje sportowe, a także zbiórki pieniężne. Równie istotna była osoba dyrektora spółki Tadeusza Polaczek- Korneckiego, który inicjował działalność społeczną przedsiębiorstwa.Inne przedsiębiorstwa w Krakowie wykazywały podobną działalność. W Gazowni Miejskiej działał, sklep, zakład szewski i krawiecki oraz koło mandolinistów. Elektrownia Miejska zorganizowała świetlicę dla pracowników zaś Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji mieszkania pracownicze.

It is hard to say when began the era of urban public transport in Cracow. Omnibuses ran through the city at least since 1867, horse tram was launched in 1882 and the first electric streetcar set out on the streets of Krakow in 1901.Connecting to Cracow new districts in 1910, 1912 and 1915 years that made the city several times increased its surface.Cracow really need efficient transport. Public transport company in Krakow, in addition to the provision of transport services also exhibited social activity. Most initiatives were addressed to the employees of the company but many of them also has served residents of the city. One of such action was the use of the revenue from the first day of the horse tram run to build a monument to Adam Mickiewicz in Cracow. Social activity of company the most developed in the interwar period. It was then that many new initiatives. There were organized celebrations of anniversaries company and its success. Was celebrated opening of new lines, which was accompanied by the orchestra, speeches distinguished guests, and decorated tram cars. The company rapidly worked in Corporate Communication Association. In 1931 established the Society of Friends of the Children of Occupational Krakow Municipal Electric Railway.The main aim of the Society was childcare workers. Society organized holiday camps and winter camps, led the library organized "Day of the Child" and "Feast of St. Nicholas ". In 1938, the Company purchased in Rabka own resort, which could accommodate 100 children, and a year later opened building day camps in Krzemionki. In the first weeks of World War II Society assists their mentees financially. In the years of the Great Depression a big problem in the city constituted unemployment. The company employed about 700 regular employees, not counting those who worked seasonally, and thanks to the National Employment Fund. Furthermore at company premises worked kitchen for the unemployed, which for four years of its activity has released nearly 150,000 dinners. An important role in social activities company played The Trade Union of Tram, which at its headquarters on the street Serkowskiego took care of the orchestra, organizing shows and sports sections, as well as fundraising. Equally important was the person company director Tadeusz Polaczek- Kornecki, who initiated social activities of the company. Other companies in Krakow demonstrated similar activity. In the Municipal Gasworks worked shop, cobbler and a tailor and wheel mandolin. Municipial Power Station organized a common room for the employees and the Waterworks and Sewage Company staff housing.