Jasny wywód praw i racyji, dla których Żydzi nie powinni być w Mazowszu. A critical edition with a historical-cultural introduction

Tematem niniejszej pracy jest edycja tekstu "Jasny wywod praw i racyi, dla ktorych Żydzi nie powinni być w Mazowszu" wydanego anonimowo przez Andrzeja Stanisława Załuskiego w 1730 roku w drukarni Pijarów w Warszawie. Utwór został współwydany z książeczką "Sekret żydowskiej przewrotności wyjawiony i światu polskiemu w przestrodze wielce pożytecznej pokazany", którego domniemanym autorem jest Stefan Puzyna. Transkrypcji tekstu dokonano na podstawie skanów książki, które zostały przysłane z Biblioteki Rosyjskiej Państwowej z Moskwy. Dzieło zostało opatrzone wstępem historyczno-kulturowym. Praca związana jest z działalnością Żydów na terenie Rzeczpospolitej ze szczególnym uwzględnieniem Mazowsza. Omówiono stosunek Polaków względem Żydów do XVIII wieku. Rozróżnione zostały pojęcia: antysemityzm, antyjudaizm oraz antygoizm. Analizie poddana została działalność polityczna biskupa, jego niechętny stosunek względem ludności żydowskiej, ponieważ podobnie jak kler upatrywał zagrożenie wiary katolickiej.

The subject of this thesis is editing the text named "Jasny wywod praw i racyi, dla ktorych Żydzi nie powinni być w Mazowszu" which was published anonymously by Andrzej Stanislaw Zaluski in 1730 in the Pijarów printing in Warsaw.Text was released with the booklet ""Sekret żydowskiej przewrotności wyjawiony i światu polskiemu w przestrodze wielce pożytecznej pokazany"" which is alleged to be written by Stefan Puzyna. Text transcription was based on the scans which have been sent from the Russian State Library in Moscow. The work includes an historical and cultural introduction and it is related to the activities of the Jews in the Republic with main attention to Mazowsze. There is discussed Poles attitude towards Jews in the eighteenth century. Many concepts are distinguished: anti-Semitism, anti-Judaism and antygoizm. In this study was subjected political activity of the bishop: his reluctance to the Jewish people.