Modern Tibetan-Chinese relations. Historical and cultural context.

Współczesne relacje tybetańsko-chińskie przedstawiane są na ogół bardzo schematycznie. Tybetańscy oraz zachodni badacze rozpoczynają zazwyczaj swą analizę od przedstawienia inwazji chińskiej w latach 1950., nie rozpatrując przyczyn, dla których Chiny zdecydowały się na aneksję Tybetu. Historiografia chińska skupia się natomiast na wyliczaniu wydarzeń, mających potwierdzić przynależność "Dachu Świata" do Chin od czasów starożytnych. Analizując historię tybetańską, autorka próbuje ukazać, czy chińskie roszczenia są zasadne. Następnie, skupiając się na czynnikach, jakie ukształtowały dzisiejsze Chiny oraz cechach samej osobowości chińskiej, pragnie przeanalizować przyczyny, które sprawiły, że dążące do zachowania harmonijnych stosunków z sąsiadami państwo, w XX wieku diametralnie zmieniło swą politykę. Na przełomie XX i XXI wieku wyraźnie daje się zaobserwować trend zainteresowania religią wśród Hanów. Wśród osób deklarujących się jako wyznający religię zdecydowaną większość stanowią buddyści – wyznawcy chińskiej mahajany. Coraz wyraźniej dostrzega się jednak, że jedną z najszybciej rosnących grup są obecnie wyznawcy buddyzmu tybetańskiego tradycji wadżrajany, co w kontekście trudnych relacji łączących Hanów z Tybetańczykami pozostaje szczególnie interesujące. Zjawisko nazywane „tybetanizacją Chin” daje się zaobserwować od początku lat osiemdziesiątych. Powszechnie uważa się, że przyspieszona modernizacja Chin doprowadziła do wielu problemów społecznych, którym, wbrew przekonaniom Komunistycznej Partii Chin, nie zaradziło bogacenie się społeczeństwa. Zaczęto poszukiwać nowych dróg oraz nowej tożsamości chińskiej, często odnajdując odpowiedź w buddyzmie. Wzajemne oddziaływanie na siebie obu społeczeństw – tybetańskie oddziaływanie na Chińczyków za pomocą nauk buddyjskich oraz działalność chińskich wyznawców wadżrajany na rzecz poprawy jakości życia Tybetańczyków są coraz bardziej widoczne. Autorka skupia się na analizie tego zjawiska i próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy wzrost zainteresowania Hanów buddyjskim dziedzictwem Tybetu przyczyni się w jakimkolwiek stopniu do poprawy losu Tybetańczyków?

Contemporary Tibetan-Chinese relations are generally presented very schematically. Tibetan and Western scholars begin their historical analysis from the fact of Chinese invasion in 1950's, without considering the reasons why China decided to annex Tibet. Chinese historiography focuses on specifying the events to support the assumption that the 'Roof of the World' was ruled by Chinese since time immemorial. By analyzing Tibetan history, the author tries to prove if the Chinese claims are legitimate. Afterwards, focusing on factors that have formed today's China and the very characteristics of the Chinese personality, tries to analyze the reasons which in the 20th Century made a country that was seeking for harmonious relations with its neighbors, change its policy diametrically. At the turn of the century the trend of interest in religion among the Han can be clearly seen. Among the people declaring themselves as religious the largest group are Buddhists – Chinese Mahayana followers. However, there is increasing number of Tibetan Vajrayana followers, which in the context of difficult Tibetan-Chinese relations is exceptionally interesting. The phenomenon called “the Tibetanisation of China” has been observed since the early 1980's. It is widely believed that the modernization of China led to many social problems which, contrary to the beliefs of the Chinese Communist Party, the growth of wealth could not help. The Chinese society has started to look for the new solutions and for the new Chinese identity, surprisingly finding the answers in religion – in Buddhism. Interaction of both societies – Tibetan influence on the Chinese people by the Buddhism and Chinese Buddhists activity to improve the quality of Tibetan people's lives is getting easily perceivable. The author is focusing on the analysis of this phenomenon and tries to answer to the question if the growing interest of Hans in Tibetan Buddhist heritage contributes in any way to improve the quality of Tibetan people's lives.