Tematem pracy magisterskiej jest pozycja ustrojowa i funkcjonowanie jednego z najważniejszych organów kontrolnych Parlamentu czyli sejmowej komisji śledczej. Sejmową komisję śledczą ustanawia art. 111 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jako organ Sejmu RP powołany do kontroli działań aparatu administracji rządowej. Tryb działań komisji określa ustawa z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji śledczej. Komisję powołuje oraz wybiera i odwołuje jej skład osobowy Sejm, bezwzględną większością głosów. Uchwała o powołaniu komisji określa zakres jej działania. Może ona również określać szczegółowe zasady działania. Komisja śledcza mimo, że jest organem wewnętrznym Sejmu to została wyposażona w uprawnienia, których nie ma sam Sejm. Może np. wzywać i przesłuchiwać świadków, w czym ogranicza ją tylko zakres podmiotowy sprawy określony w uchwale o jej powołaniu. Członkiem komisji śledczej może być wyłącznie poseł. Maksymalnie komisja może liczyć 11 członków. Swoją działalność kończą przedstawiając Sejmowi swoje ustalenia w sprawozdaniu, i to sprawozdanie ma duże znaczenie przy podejmowaniu decyzji przez parlament (gdy chodzi o odpowiedzialność polityczną) oraz dla organów mających kompetencje do pociągnięcia osób na najwyższych stanowiskach państwowych do odpowiedzialności konstytucyjnejW pracy omówiłam działalność komisji śledczych powołanych na mocy wyżej wspomnianej ustawy. Były to, poczynając od 2003 r.: komisja badająca sprawę Rywina, komisja w sprawie PKN Orlen, komisja ds. prywatyzacji PZU SA, komisja bankowa, komisja badająca okoliczności śmierci posłanki Blidy, komisja ds. nacisków, komisja. Ds. Olewnika, komisja ds. gier na automatach. Praca zawiera także charakterystykę funkcjonowania komisji śledczej w takich krajach jak Francja, Niemcy i Stany Zjednoczone Ameryki Północnej.

The dissertation discusses the matter of the functioning in Poland of investigative committees - one of the most important means of parliamentary control, which have been created by the parliaments of all the countries of the European Union and also by the other countries all over the world. Polish regulation is based on the law of January 21, 1999. In accordance with the provisions of art. 111 of the Constitution of the Republic of Poland, the Sejm regulates the mode of setting-up, the jurisdiction and principles of activity of Sejm investigative committees. The committees can be created by the Sejm resolution “to examine a particular matter”. In creating an investigative committee, the Sejm defines the extent and nature of the examined matter. The legislator sets the upper limit of the amount of members of such a committee -11members.During the proceedings committees are empowered to hear witnesses, experts, demands explanations from organs of public authority and other organizational entities. Each person summoned by the investigative committee has the responsibility of appearing before the committee to testify. Finally the committee prepares the report to inform the Sejm about the results of its proceedings.This thesis deals also with some examples of the most interesting investigative committees which were created in Poland since 1999.