La Judith Gillaume'a du Bartasa oraz polskie tłumaczenie Rafała Leszczyńskiego wobec ewolucji normy translatorskiej na przełomie XVI i XVII wieku.

"La Judith" by Gillaume du Bartas and its Polish version by Rafał Leszczyński considering the evolution of translation norm at the turn of the sixteenth and seventeenth centuries

Celem niniejszej pracy dyplomowej jest przedstawienie starofrancuskiego poematu Du Bartasa, pt. "Judith" oraz jej jedynego tłumaczenia Rafała Leszczyńskiego na staropolski. Jest to przykład biblijnej historii Judyty różnie przedstawionej w barokowych dziełach Francji i Polski. Źródłem inspiracji dla francuskiego poety była Biblia, a cała historia opowiedziana w epopei jest oparta na tych samych faktach. Jednakże naznaczone kontekstem politycznym oryginalne dzieło Du Bartasa jak i polskie tłumaczenie Rafała Leszczyńskiego tworzą w efekcie dwa różne teksty.Praca ta jest analizą porównawczą obu dzieł według trzech poziomów dyskursów retoryki klasycznej: inventio, dispositio i elocutio. Prównanie tekstu docelowego z tekstem źródłowym ma na celu zbadanie punktów zbieżnych i różnic ukazujących ciekawe aspekty tworzenia poematów oraz norm traduktologicznych na przełomie XVI i XVII wieku, jednocześnie jest to próba odkrycia metody pracy polskiego tłumacza. Analiza ta próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy Rafał Leszczyński pozostał wierny nie tylko oryginalnemu stylowi tekstu, ale także ukrytej intencji dzieła eksplicytnie zadeklarowanej w przedmowie przez Du Bartasa.

The objective of this master thesis is to present an epic poem by Du Bartas, entitled "Judith" which has an unique translation into Polish by Rafał Leszczyński. This is an example of the biblical story of Judith through works of the Baroque era in France and Poland. The inspiration for the text for Du Bartas "Judith" had source in the Bible and the whole story told in the poem is based on the same facts, however, Du Bartas writing his work and Leszczynski during his translating had created two different texts.This thesis proposes a comparative analysis of these two texts depending on their successive levels of analysis: inventio, dispositio and elocutio defined by classical rhetoric. This comparison of the target text with the source text is to examine the points converging and diverging as interesting aspects of the creation of works and translation standard in vogue at the turn of the sixteenth and seventeenth centuries. This is also a proposition to detect the method of work of the Polish translator. These analyzes attempt to answer the question if Rafał Leszczynski remained faithfuly not only to the letter of bartasien text, but also the implicit intention of the work and statements of Du Bartas explicitly formulated in paratexts.

L’objet de réflexion de ce mémoire est le poème épique de Du Bartas, intitulé "La Judit" qui a été uniquement traduit en polonais par Rafał Leszczyński. C’est un exemple illustrant le périple de la Judith biblique à travers des œuvres de l’époque baroque en France et en Pologne. L’inspiration pour le texte de "La Judit" de Du Bartas a eu sa source dans la Bible et toute l’histoire raconté dans le poème repose sur les mêmes faits, néanmoins Du Bartas en écrivant son œuvre et Leszczyński en la traduisant, ont crée des textes différents. Le mémoire présent propose une analyse comparée de ces deux textes selon leurs niveaux successifs : l’inventio, la dispositio et l’elocutio définies par la réthorique classique. Cette comparaison du texte cible avec le texte source consiste à l’examen des points convergents, divergents et aussi des aspects intéressants relatifs à la création des œuvres et à la norme translatrice en vogue à la charnière des XVIe et XVIIe siècles et aussi à dépister la méthode du travail du traducteur polonais. Ces analyses essayent de répondre à la question si Rafał Leszczyński est resté fidèle non seulement à la lettre du texte bartasien, mais aussi à l’intention implicite de l’œuvre et aux déclarations de Du Bartas formulés explicitement dans les paratextes.