Consequences of the sale of real estate in Value-Added Tax

Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza zasad opodatkowania sprzedaży nieruchomości podatkiem od towarów i usług. Nieruchomości należą do najtrwalszych i najcenniejszych dóbr dostępnych na rynku, co powoduje, że często stają się przedmiotem obrotu. Najpowszechniej dokonywaną czynnością prawną, prowadzącą do rozporządzenia nieruchomością, z którą zazwyczaj wiąże się także przepływ znacznej ilości kapitału, jest sprzedaż. Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług pozwala na sformułowanie wniosku, że ustawodawca celowo wyodrębnił sprzedaż nieruchomości spośród innych czynności prowadzących do powstania obowiązku podatkowego. Niestety, pomimo szczególnego znaczenia obrotu nieruchomościami, zasady opodatkowania ich sprzedaży podatkiem od towarów i usług wciąż pozostają nadmiernie skomplikowane i nieprecyzyjne, a w wielu przypadkach również niezgodne z prawem unijnym.W celu ukazania konsekwencji sprzedaży nieruchomości na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług w sposób uporządkowany, punktem wyjścia niniejszego opracowania stała się analiza pojęcia nieruchomości oraz kluczowych terminów związanych z jej sprzedażą, a także wskazanie sposobu ich rozumienia w przedmiotowej ustawie, który znacznie różni się od zasad przyjętych na gruncie prawa cywilnego i innych ustaw podatkowych. W dalszej części pracy analizie poddano wstępne przesłanki opodatkowania sprzedaży nieruchomości podatkiem od towarów i usług, a więc tzw. kryterium podmiotowe i przedmiotowe. Następnie szczegółowo przedstawione zostały zasady powstawania obowiązku podatkowego oraz określania podstawy opodatkowania, co posłużyło za punkt wyjścia do prześledzenia obowiązków podatników związanych ze sprzedażą nieruchomości, która może przybrać postać sprzedaży gruntów niezabudowanych bądź też budynków, budowli lub ich części. W ostatniej części pracy przedstawione zostały szczególne zasady opodatkowania sprzedaży nieruchomości objętych społecznym programem mieszkaniowym.Przedstawiając reguły rządzące opodatkowaniem sprzedaży nieruchomości, autor koncentrował się nie tylko na brzmieniu polskiej ustawy, lecz odwoływał się do poglądów wyrażanych w doktrynie, a przede wszystkim w bardzo bogatym orzecznictwie sądów administracyjnych oraz organów podatkowych, zwracając jednocześnie uwagę na istniejące rozbieżności pomiędzy zasadami opodatkowania sprzedaży nieruchomości stosowanymi w Polsce, a regulacjami unijnymi.

The main aim of this thesis is to analyse the consequences of the sale of real estate in respect of Value-Added Tax. Real estate is one of the most enduring and valuable goods available on the market. Consequently, it is often the object of transactions which entail the movement of large amounts of capital. The polish legislator deliberately singled out the sale of real estate from other taxable activities. Unfortunately, despite its tremendous value and special social importance, the polish regulations referring to taxation of the sale of real estate are still excessively complicated and inaccurate and frequently incompatible with EU law.In order to show the consequences of the sale of real estate in understandable way, this thesis begins with the analysis of the concept of "real estate" and other key terms referring to its sale which have completely different meanings in polish civil law and Value-Added Tax Act. Then, the author analyzes the prerequisites of the taxation of the sale of real estate in respect of Value-Added Tax and scrutinises the obligations of taxpayers selling different kinds of real property such as unbuilt lands, buildings, structures or their parts.The established aim of this thesis is achieved through the in-depth analysis of the present legal regulations as well as through the examination of numerous court and tax authorities rulings and interpretations concerning the issue in question.