Corporate collective labour agreements

Układy zakładowe są instytucją o fundamentalnym dla społecznej gospodarki rynkowej znaczeniu. W toku pracy postaram się wykazać na ile współczesny model ustawowy wpisuje się w cele i teoretyczno prawne założenia zbiorowego prawa pracy. Tak postawiony problem uzupełnić można formułując pytanie o przyszłość omawianej instytucji. Precyzując, czy jej obecny kształt w sposób właściwy koreluje z rzeczywistością stosunków gospodarczych i nastrojów społecznych czy wręcz przeciwnie, przyczynia się do ich stagnacji i paraliżu, prowadząc do zmierzchu praktyki zawierania analizowanych aktów. Ponadto, bezpośrednim celem pracy jest skonstruowanie postulatów de lege ferenda, których realizacja, w mojej opinii, przyczynić się może do poprawy jakości praktyki układowej, a także samej litery prawa, poprzez stworzenie systemu prostego i wewnętrznie spójnego. Ze względu na obszerność omawianego zagadnienia niemożliwe, a momentami również niecelowe jest jednak szczegółowe przedstawienie wszelkich wynikających na tym tle kwestii. W toku prowadzonych wywodów zwracam więc uwagę na problemy o zasadniczym charakterze, ważne z punktu widzenia tak teoretyczno prawnego jak i społeczno-gospodarczego.Pod względem strukturalnym, praca została podzielona na dziewięć rozdziałów. Pierwszy z nich ma na celu stworzenie ogólnego szkicu przedmiotowego zagadnienia, a równocześnie tła dla prowadzonych w dalszych częściach, właściwych rozważań merytorycznych. Zaprezentowane w nim zostały podstawowe pojęcia z zakresu zbiorowego prawa pracy, a także problemy wpisujące się nieodłącznie w naturę instytucji układów zbiorowych. Uwaga poświęcona zatem została szeroko komentowanej i budzącej wątpliwości w literaturze kwestii, jaką jest charakter prawny omawianych aktów, a także ich relacja do ustawodawstwa konstytucyjnego. Tego typu zabieg ma na celu osadzenie układów zbiorowych w szerszym kontekście, co wydaje się być konieczne dla pełnego zrozumienia tematu i warunkujące budowanie prawidłowej siatki terminologicznej w dalszych częściach pracy.W rozdziale drugim przedstawione zostały zasadnicze wątki historyczne, które zdeterminowały powstanie i stworzyły fundamenty dla funkcjonowania zakładowych układów zbiorowych w obecnym kształcie. Przybliżenie ich genezy, a także drogi rozwojowej pozwoli docenić ich znaczenie jako instrumentu zabezpieczenia interesów pracowników, wpisującego się w podstawową dla prawa pracy funkcję ochronną. Część trzecia ma charakter komparatystyczny. W jej treści prezentuję sposób ujęcia modelu układowego w prawodawstwie międzynarodowym, europejskim, a także w ustawodawstwach wybranych krajów. W przypadku tych ostatnich, mając świadomość, iż w wielu miejscach regulacje wewnętrzne są ze sobą zbieżne, przyjęłam formułę przedmiotową, dzieląc poszczególne zagadnienia i zbiorczo porównując ich ukształtowanie na podstawie partykularnych norm ustawowych. Uważam, że taka konstrukcja jest dla czytelnika bardziej przejrzysta i nie generuje niebezpieczeństwa wystąpienia powtórzeń. Rozdział czwarty otwiera część merytoryczną rozważań. Swą uwagę skupiam w nim na kwestiach związanych ze zdolnością układową, będącą elementem konstytutywnym dla istnienia układu zakładowego. Dopełnieniem tak przedstawionego aspektu jest część kolejna, w której uwaga poświęcona została beneficjentom zakładowych układów zbiorowych, uzupełniając rozważania natury podmiotowej.Tematem rozdziału następnego jest warstwa treściowa analizowanych aktów. Jego konstrukcja oparta została na zakorzenionym, tak w judykaturze jak i literaturze przedmiotu, strukturalnym podziale układu na część normatywną i obligacyjną. Części kolejne odzwierciedlają chronologiczne etapy bytu prawnego zakładowych układów zbiorowych. I tak, poruszone zostały wątki dotyczące ich zawarcia, funkcjonowania oraz rozwiązania. Praca uwzględnia stan prawa, literatury oraz orzecznictwa na dzień 10 czerwca 2014 roku.

Corporate collective agreements play a significant role in the legal system. Being aware of their importance in the social market, I have decided to comprehensively elaborate the existing normative regulations related to this issue. In the course of the thesis, I am trying to analyze how contemporary legal model falls in line with labour law's objectives. Such aim may be fulfilled by formulating the question about the future of the discussed institution. Specifically, whether its present shape appropriately correlates with the reality of economic and social moods or on the contrary, it contributes to the stagnation and paralysis, leading to the dusk of these acts.In addition, the immediate goal of the work is also to construct de lege ferenda postulates, the implementation of which, in my opinion, will help to improve both the quality of systemic practice and the letter of the law, by creating a simple and internally consistent legal system. Because of the breadth of the issue discussed, it is impossible, and sometimes also pointless, to present in detail all issues arising in the course of the thesis. As the result, I am paying attention to the problems fundamental for the topic, which are important from the theoretical and socioeconomic standpoint. When it comes to the structural formula, the work is divided into nine chapters. The aim of the first one is to create a general sketch of the subject and the background for the subsequent sections, which include the relevant substantive considerations. This part presents the basic concepts of collective labour law, as well as the problems which are inherently linked with the nature of collective bargaining institutions. As the result, I am paying attention to widely commented and highly questionable in literature issue of the legal nature of these acts, as well as their relation to constitutional law. The purpose of such construction is to embed collective bargaining in the broader context, which appears to be necessary for a full and comprehensive understanding of the topic and building the correct conceptual network in further parts of the thesis.The second chapter presents the major historical themes that determined the rise and created the foundations for the functioning of the corporate collective labour agreements in their current form. The approximation of their origins, as well as outlining the road of their development, would contribute to the appreciation of their importance as an instrument of protecting the interests of workers.The third part has a comparative character. Here, I am presenting the model of systemic method of recognition in international and European law, as well as in the laws of the chosen countries. In the case of the latter, being aware that in many places the internal regulations are consistent with each other, I implemented the objective formula, dividing the various issues and collectively comparing their shape based on the particular statutory norms. I believe, that such structure is more transparent to the reader and does not generate danger of the repetitions.Chapter four opens the substantive considerations. Attention is being paid to the issues related to the legal capacity, which is the constitutive element for the existence of the corporate collective labour agreement. Another part, in which I focus on the beneficiaries of the discussed acts, complements the subjective considerations.The next chapter is about the content of analyzed acts. Its model is based on a ingrained, both in jurisprudence and literature, the structural division into the normative and contractual part. Further parts reflect the chronological stages of the legal existence of corporate collective agreements. Therefore, I raised the subject of their conclusion, functioning and termination.The thesis is based on the legal situation as of the 10 June 2014.