Present day use of selected plants from Zielnik [The Herbal] (1613) by Syreniusz.

Celem pracy magisterskiej jest porównanie współczesnych sposobów użytkowania wybranych gatunków roślin z zastosowaniami opisanymi w renesansowym Zielniku (1613) autorstwa polskiego lekarza i zielnikarza Szymona Syreńskiego (Syreniusza) (ok. 1540-1611). Zielnik ten jest syntezą wiedzy o roślinach i ich stosowaniu w ówczesnej Polsce i Europie. Problematyka niniejszej pracy jest interdyscyplinarna, łącząca nauki przyrodnicze, medyczne i humanistyczne, tzn. botanikę, historię botaniki, farmację, etnobotanikę i etnologię. Punktem wyjścia było przetłumaczenie z języka staropolskiego fragmentów Zielnika dotyczących wykorzystywania 11. wybranych gatunków. Na tej podstawie skonstruowano kwestionariusz sondażowy, który wysłano do dwóch grup respondentów - studentów biologii oraz osób zajmujących się ogrodnictwem i uprawą roślin na działkach. Respondenci byli mieszkańcami Krakowa i okolic. Wyniki porównano między grupami, a następnie zestawiono wraz z wyodrębnionymi wcześniej zastosowaniami z renesansowego Zielnika. Choć część zastosowań roślin z dawnych czasów przetrwała, sposób ich użytkowania nabrał wymiaru bardziej praktycznego, zatracając swoją rolę w świecie duchowym i rytuałach.

This master's thesis aims to make a comparative analysis between the contemporary uses of the selected plant species and their uses described in the Renaissance The Herbal written by Szymon Syreński (Syreniusz) (ca. 1540-1611), a Polish physician and herbalist. The Herbal is considered to be a synthesis of knowledge about plants and their uses in Poland and Europe. The thesis addresses interdisciplinary issues, combining the achievements of natural sciences, medical sciences, and humanities, i.e. botany, botanical history, pharmacy, as well as ethnobotany, and ethnology. The Syreniusz’s herbal passages concerning the use of 11 selected species were translated from the Old Polish. Developed on the basis of the translation, a questionnaire was administered to two groups of respondents: biology students and people engaged in gardening and planting. Respondents were inhabitants of Cracow and vicinities. Collected results were compared between the groups and correlated with the uses previously selected from the Renaissance herbal. While certain uses of plants from the past are still well-known, their character became rather practical and deprived of its spirituality.