Alienation of the flesh. An image of the human body in contemporary feminist literature

Praca zawiera analizę zagadnienia wyobcowania cielesnego w ujęciu historycznym na tle rozwoju myśli feministycznej oraz na przykładach zaczerpniętych ze współczesnej literatury pięknej. Tytułowa tematyka towarzyszy socjologicznej i filozoficznej refleksji feministycznej od początku rozwoju tego nurtu intelektualnego i była akcentowana we wszystkich jego fazach – jednakże nigdy nie była to problematyka pierwszorzędna. Zauważyć natomiast należy, że wyobcowanie cielesne jest „figurą” dobrze ilustrującą społeczne upośledzenie kobiety, jej redukcję do cielesności i uprzedmiotowienie. Feminizm zauważa tu także, że zinstytucjonalizowany nacisk społeczny prowadzi do internalizacji przez same kobiety pewnego wzorca redukującego je do cielesności i oczekiwań związanych z tzw. „pięknym” ciałem. Prowadzi to do tego, że same kobiety przestają postrzegać się jako ofiary wzorców kulturowych a raczej dążą do naśladowania tych narzuconych i pochodzących z „męskiego” świata wzorców i cierpią w przypadku niemożności ich osiągnięcia – widać to wyraźnie na przykład w kultywowanych w kulturze masowej rytuałach „upiększania się” mających często wymiar znęcania sie nad własnym ciałem. Poprawność diagnozy stawianej przez feminizm potwierdza analiza współczesnej literatury pięknej, gdzie wątek wyobcowania cielesnego i uprzedmiotowienia kobiety jest jednym z motywów fabularnych. Za sukces ruchu feministycznego reprezentowanego przez manifesty feministyczne należy uważać ugruntowanie się omawianej w pracy problematyki także w literaturze pięknej i to tworzonej przez pisarki o uznanej renomie, takich jak Elfriede Jelinek czy Doris Lessing.

This work presents issues related to the alienation of the flesh in historical perspective on the background of the development of feminist idea and examples taken from contemporary belles-lettres. The title theme is accompanied by sociological and philosophical feminist reflection from the beginning of the development of this intellectual current, and was accentuated in all its stages – but it was never the first-class issue. However, it should be noted that the alienation of the flesh is a "figure" well illustrating the social impairment of women, her reduction in carnality and objectification. Feminism also notices here, that institutionalized social pressure leads to internalization by women a pattern, reducing them to the flesh and expectations with the so-called "beautiful" body. This leads to the fact, that women no longer perceive themselves as victims of cultural patterns but they rather tend to follow those imposed and originated from the "masculine" world of social patterns and suffer in case of inability of their achievement- it can be seen clearly, for example in rituals of "beautifying" cultivated in mass culture, having often dimension in the abuse of its own body. The correctness of the diagnosis posed by feminism confirms the analysis of contemporary belles-lettres, where the topic of bodily alienation and objectification of women is one of the themes feature. The success of the feminist movement represented by the feminist manifestos, should be considered as consolidation of the issues discussed in the work also in belles-lettres created by the writers of renown such as Elfriede Jelinek or Doris Lessing.