Orthodox architecture in Gubernia Piotrkowska district  (1867-1914)

Niniejsza praca magisterska dotyczy architektury cerkiewnej, rozwijającej się pod kuratelą władz carskich w latach 1867-1914. Autorka ograniczyła zakres badań do terenów guberni piotrkowskiej, utworzonej (w 1867 roku) w wyniku nowego podziału administracyjnego ziem wcielonych do Imperium Rosyjskiego. Praca zasadniczo dzieli się na cztery rozdziały. Pierwszy dotyczy historii omawianych dzieł, których konteksty artystyczne (dziewiętnastowieczne inspiracje architekturą bizantyńską i staroruską oraz recepcja architektury neobizantynskiej w Polsce) zaprezentowano w rozdziale drugim. W trzeciej części pracy autorka zaproponowała klasyfikację tendencji stylowych w architekturze cerkiewnej w guberni piotrkowskiej, wyróżniając następujące oblicza: klasycystyczne, utrzymane w stylach rusko-bizantyńskim, ruskim, neoruskim, arkadkowym oraz rosyjskim stylu neobizantyńskim. Rozdział czwarty dzieli się na prezentację rosyjskiego wzornika architektonicznego (domniemanego źródła szaty architektonicznej cerkwi w guberni piotrkowskiej) i zarys sylwetek architektów, uznawanych za autorów poszczególnych cerkwi. Analizując budowle sakralne, będące tematem niniejszej pracy, autorka brała po uwagę carski wzornik, mody panujące w Rosji oraz osobiste preferencje autorów omawianych cerkwi.

The purpose of this thesis is an artistic recognition of Orthodox architecture in Polish Kingdom under the occupation of Russian Empire. The author discusses Orthodox churches in Gubernia Piotrkowska district, the land created as the result of an administrative decision by Russian authorities. It is a colonial architecture that was not developed after regain of independence by Poland (1918).The author analyzes Orthodox churches in relation to the prevailing interest in the nineteenth - century European art such as an architectural revival movement (the Byzantine Revival), Byzantine - Romanesque architecture and Russian Orthodox architecture. As the most significant artistic context is presented an architectural pattern book, which was prepared by the Russian builders for the Polish district. This presentation of the twenty-three plans highlights the specific features of all these Orthodox churches.