Between Postmodern and Enlightenment. Analysis of Kurt Vonnegut's works

Praca poświęcona jest twórczości Kurta Vonneguta, jednego z największych pisarzy amerykańskich doby postmodernizmu. Na przykładzie trzech wybranych tekstów analizie poddane są zabiegi charakterystyczne dla ponowoczesnego stylu powieściopisarskiego – między innymi dążenie do uzyskania nowych form wyrazu, negacja tradycyjnych stylów narracyjnych czy roli narratora. Jednocześnie, paradoksalnie, tradycyjne myślenie postmodernistyczne łączy się w prozie Vonneguta z światopoglądem filozofii oświeceniowej. Pierwszy rozdział pracy poświęcony jest powieści „Kocia kołyska” w której przedstawiona jest utopijna wizja życia na wyspie San Lorenzo. Satryczny utwór podejmuje kwestie postępu technologicznego, który, nieprawidłowo użyty, może doprowadzić do największych tragedii, łącznie z całkowitą zagładą. Jednocześnie istotną podejmowaną kwestią jest problem roli fikcji w życiu człowieka, przedstawiony przy pomocy religii zwanej Bokononizmem. Drugi rozdział jest analizą i interpretacją powieści „Rzeźnia numer pięć”, która przedstawia autentyczne wydarzenia drugiej wojny światowej w świetle groteski i absurdu. Główny bohater, Billy Pilgrim, posiada dar przemieszczania się w czasie, co pozwala mu obserwować wszystkie wydarzenia z perspektywy wcześniejszych doświadczeń. Powieść podejmuje również problematykę wolnej woli i determinizmu. Ostatni rozdział poświęcony jest „Śniadaniu mistrzów”, powieści eksperymentalnej, w której największą formę wyrazu spełniają wykonane ręcznie przez autora rysunki. Satyryczny utwór jest krytyką współczesnego świata i zakłamania w nim panującego. Dostrzec w nim można również ogromny wpływ filozofii oświeceniowej.

Essay is about Kurt Vonnegut's works, one of the most famous postmodern writers in United States. According to three books of this author I try to analise rhetorical devices, characteristical for for postmodern movement in literature. First chapter is about „Cat's Cradle”, novel about fictional utopia made on San Lorenzo Island. Satirical novel shows issuses of science that is able to destroy world.Second chapter is analysis and interpretation of „Slaughterhouse Number Five”, novel that mixes real experiences of second world war mixed with science-ficion. Last chapter is dedicated to „Breakfast of champions”, experimental novel made mostly by handmade author's paintings. Satirical novel criticizes modern world showing mendacity and perversions.