Tłumaczenie "Italiani si diventa" Beppe Severgniniego i analiza roli paratekstu w tłumaczeniu.

Translation of the book "Italiani si diventa" written by Beppe Severgnini and the role of paratext in translation.

Głównym przedmiotem niniejszej pracy jest tłumaczenie książki "Italiani si diventa" Beppe Severgniniego oraz analiza roli paratekstu w tłumaczeniu. Ponadto, do pracy załączyłam treść wywiadu przeprowadzonego przeze mnie podczas spotkania z autorem w listopadzie 2012 w Bolonii.Severgnini jest włoskim pisarzem znanym na całym świecie. Jego książki ukazują różne aspekty kultury włoskiej, a wielu krajach osiągnęły status bestsellerów (m.in w Stanach Zjednoczonych). Ponieważ niektóre z napisanych przez niego pozycji zostały przetłumaczone nawet na piętnaście języków, ale nie na język polski, postanowiłam zaproponować własne tłumaczenie. Wybrałam autobiografię autora, która ukazuje również historię współczesną Włoch, od końca lat pięćdziesiątych.Książka nawiązuje do włoskiej kultury, w związku z czym znajduje się w niej wiele terminów niezrozumiałych dla polskiego czytelnika. Z tego powodu opracowałam liczne przypisy, a w rozdziale teoretycznym skupiłam się na analizie roli paratekstu w tłumaczeniu. Ponadto, przeanalizowałam książkę pod kątem typologii testów według teorii Werlicha i Sabatiniego, starając się określić czytelnika projektowanego przetłumaczonego tekstu, ustalić dominantę książki i wybrać odpowiednie strategie tłumaczeniowe. W ostatniej części rozdziału teoretycznego, zaprezentowałam również fragmenty, w których paratekst nie był optymalnym rozwiązaniem i musiałam zastosować inne strategie tłumaczeniowe.

The main aim of this thesis is a translation from Italian to Polish of the book "Italiani si diventa" written by Beppe Severgnini and the analysis of the paratext’s role in translation. Furthermore, I’ve also attached the text of an interview conducted by me during the meeting with the author in Bologna, in November 2012.Severgnini is a famous Italian writer. His books describe diffrent aspects of Italian culture and many of them became bestsellers in different countries, for example in the United States. Some of his books were translated in fifteen languages, but not in Polish. I’ve decided to propose my translation of his autobiography, that describes also the modern story of Italy, from the end of Fifties.In this book we can notice a strong connection with Italian culture which causes a presence of a many terms that may result incomprehensible for a Polish reader. Considering that, I’ve prepared notes and analyzed the role of the paratext in translation in the theoretical chapter. Futhermore, I’ve examined the book from the point of view of the textual typology of Werlich and Sabatini, and I’ve tried to describe a model reader, identify the dominant of the book and find an accurate translation strategy. In the last part of the theoretical chapter I’ve also analyzed fragments in which paratext was not a satisfying option and I had to choose another strategy.

L’oggetto centrale della presente tesi, è costituito dalla traduzione del libro "Italiani si diventa" di Beppe Severgnini in polacco e dall’analisi del ruolo dell’apparato paratestuale nella traduzione. Inoltre, viene allegato il testo dell’intervista da me eseguita durante l’ incontro con l’autore a Bologna nel novembre del 2012.Severgnini è uno scrittore italiano conosciuto al mondo. I suoi libri che raccontano diversi aspetti culturali riguardanti soprattutto l’Italia, sono diventati bestseller in diversi paesi, tra cui negli USA. Visto che alcune delle sue opere sono state tradotte in quindici lingue ma non in polacco, l’ho ritenuta una lacuna da colmare. Ho scelto la sua autobiografia che racconta anche la storia moderna dell’Italia, dalla fine degli anni Cinquanta.Il libro è fortemente radicato nella cultura italiana, perciò vi sono molte nozioni che risultano incomprensibili per il lettore polacco. Per questo motivo ho elaborato numerose note e, nel capitolo teorico, mi sono concentrata anche sull’argomento del ruolo del paratesto nella traduzione. Inoltre, ho analizzato il libro anche dal punto di vista delle tipologie testuali di Werlich e Sabatini, cercando di postulare il lettore modello del metatesto, individuare la dominante del testo e scegliere la strategia traduttiva adeguata. Nell’ultima parte del capitolo teorico, ho analizzato anche dei brani in cui la scelta del paratesto non sembrava soddisfacente e ho dovuto utilizzare altre strategie traduttive.