Impossible morality. Ethical and moral problems in Witold Gombrowicz's works

Praca dotyczy problemu moralności, poruszanego przez Gombrowicza w jego pracach. W pierwszej części pracy opisany jest zwyczajowy podział na etykę normatywną i opisową. Następnie następuje charakterystyka poglądów Gombrowicza na moralność, z uwzględnieniem zwłaszcza jego niechęci do moralność ujętej w system. Przeświadczenie o niemożliwości istnienia jednego i spójnego systemu moralnego łączy pisarza z myślą ponowoczesną. Zygmunt Baumann opisuje kryzys tak pojmowanej etyki współcześnie. Etyka ponowoczesna, jak twierdzi - opierać się musi na indywidualnym poczuciu moralnym. Dla Gombrowicza to indywidualne poczucie moralne jest także najbardziej nowoczesnym kierunkiem w jakim może podążać etyka. W następnym rozdziale przedstawiona jest koncepcja Kicińskiego na temat orientacji moralnych. Wyróżnia cztery: społeczną, wzajemnościową, tabuistyczną i godnościową. Gombrowicza sytuuje w tej ostatniej. Godnościowa orientacja Gombrowicza polega właśnie na szukaniu źródeł moralności w sobie. Jednak pisarz zdaje sobie sprawę, iż moralność budowana jest także między ludźmi, w społecznych związkach. Fakt ten każe zadać Gombrowiczowi pytanie "na ile moja moralność jest moją?", innymi słowy - gdzie jest granica między naturalnym poczuciem moralnym, a tym wypracowanym w "kościele międzyludzkim". Gombrowicz zauważa również, na czym skupia się kolejna część pracy, iż moralność obowiązująca zawsze i dotycząca wszystkich jest niemożliwa. Ograniczają ją bowiem czynniki ilościowe. Nie da się bowiem objąć moralnością wszystkich istot. Gombrowicz wskazuje więc ograniczenia moralności rozumianej jako system, udowadnia jej zawodność w codziennej praktyce człowieka. Jej źródła zaś sytuuje w naturalnym odruchu moralnym oraz w społeczeństwie

Work "Impossible morality. Ethical and moral problems in Witold Gombrowicz's works is about Gombrowicz's thoughts about morality and how it works in people's life. First part of the work involves historical view of morality and ethics. Then it focused on postmodern ethics, which is similliar to Gombrowicz's attitude to morality. Postmodernism excludes posibility of creation one and reliable moral system. Future of morality, is to find it in a man as individual. Gombrowicz wants to see morality as a part of human nature, but he realizes that morality is depend on society as well. In the next chapter I present Kiciński's theory about moral orientations. He points, Gombrowicz preaches dignity orientation. Then I describe sources of morality towards Gombrowicz. First source is natural sense of morality, second - society.