Obraz życia Żydów we Frankfurcie nad Menem na podstawie wybranych dzieł literackich z przełomu 18 i 19 wieku.

The history of the Jewish ghetto of Frankfurt at the turn of the 18th to 19th centuries using the example of chosen literary texts

Celem poniższej pracy magisterskiej jest przedstawienie historii getta żydowskiego we Frankfurcie nad Menem na przełomie 18 i 19 wieku, na podstawie wybranych tekstów literackich z tego okresu. Wspólnota żydowska we Frankfurcie nad Menem była nie tylko jedną z najstarszych, ale również jedną z największych i najbardziej znaczących wspólnot żydowskich w całych Niemczech. Wielu wybitnych w różnorodnych dziedzinach Żydów wywodziło się właśnie z getta. Również wielu pisarzy pochodziło z getta, lub było z nim bezpośrednio związanych. Liczne teksty literackie, zarówno niemiecko- żydowskich jak i zagranicznych autorów, są świadectwem losów Żydów we frankfurckim getcie. Historia getta sięga średniowiecza, jednak przełom 18 i 19 wieku był dla historii Żydów we Frankfurcie nad Menem szczególnie istotny. Pod koniec wieku 18, w wyniku wojen napoleońskich upadły mury getta, a zmuszeni do życia w izolacji Żydzi rozpoczęli wieloletni proces emancypacji. Na przykładzie wybranych tekstów literackich omówione zostały zarówno warunki życia we frankfurckim getcie na przestrzeni lat, jego upadek oraz dążenia emancypacyjne Żydów, jak i stosunek poszczególnych Żydów do judaizmu i ich relacje z chrześcijańskim otoczeniem.

The purpose of this master’s thesis is to present the history of the Jewish ghetto of Frankfurt at the turn of the 18th to 19th centuries using the example of chosen literary texts. The Jewish ghetto of Frankfurt was not only one of the earliest, but also one of the largest and most important Jewish communities in Germany. Many eminent Jewish personages, including great writers, came from the ghetto. Numerous literary texts, written both by Jewish and foreign authors, bear witness to the lot of the Jewish community in Frankfurt. The beginning of the ghetto dates back to the 15th century. However, the turn of the 18th to 19th was major for the history of Jews in Frankfurt. The Napoleonic Wars led to the abolishment of the ghetto what contributed to the beginning of a long-term process of emancipation. In the present master’s thesis were the living conditions in the ghetto of Frankfurt, its fall and resulting from it social changes as well as the relations between Jews and Christians presented and elaborated.

Das Ziel der vorliegenden Arbeit ist die Darstellung am Beispiel von ausgewählten literarischen Zeugnissen der Geschichte einer der ältesten jüdischen Gemeinden Deutschlands: der Frankfurter Judengasse.Die Judengasse war nicht nur eine sehr alte, sondern vor allem eine der größten und bedeutendsten Gemeinden in Deutschland. Aus dem Ghetto stammten viele in verschiedenen Bereichen berühmt gewordene Frankfurter Juden. Es gibt zahlreiche Berichte, die Zeugnis von den Lebensumständen in der Frankfurter Judengasse ablegen. Mit dem jüdischen Leben beschäftigten sich aber nicht nur die Frankfurter Schriftsteller, an der Judengasse waren auch ausländische sich in Frankfurt aufhaltende Autoren interessiert. Von großer Bedeutung ist der zeitliche Rahmen, der im Titel der Arbeit festgelegt worden ist. Die Jahrhundertwende (vom 18. zum 19. Jh.) war besonders relevant für die Geschichte der Frankfurter Juden. Die Aufhebung des Ghettos infolge der napoleonischen Eroberung Frankfurts war der erste Schritt zur Emanzipation der Juden, die im 19. Jahrhundert erfolgte. In der Arbeit werden die Lebensbedingungen in der Frankfurter Judengasse, die jüdischen Bestrebungen nach der Gleichstellung und die Beziehungen einzelner Autoren zum Frankfurter Ghetto und Judentum analysiert und kommentiert.