KEY IŁŻECKI OF CRACOW BISHOPS FROM THE SIXTEENTH TO THE EIGHTEENTH CENTURY

Klucz iłżecki biskupów krakowskich to część ogromnego latyfundium położonego głównie na terenach Małopolski. Powstał pierwotnie z dworu biskupiego w Iłży i 10 okolicznych wsi. Z biegiem czasu stał się jednym z największych kluczy omawianego biskupstwa, poprzez przyłączenie do niego dóbr sąsiedniego klucza bieskowskiego. Rozpościerał się na powierzchni ponad 8 mil kwadratowych. Praca ukazuje genezę klucza, charakterystykę miast i wsi do niego należących oraz administrację tych dóbr. Przedstawia także bardzo ważne zagadnienia gospodarki dworskiej, funkcjonowanie folwarków, ich produkcję zbożową oraz hodowlę zwierząt. Kolejnym ważnym zagadnieniem ukazanym w rozprawie jest rzemiosło wykonywane przez tutejszych mieszkańców. Bardzo ważną gałęzią rozwoju w epoce nowożytnej w tego rodzaju dobrach było górnictwo i hutnictwo żelaza, rozpowszechnione w kluczu iłżeckim. Poza tym w pracy poruszona jest kwestia handlu, spławu wiślanego i eksportu produktów miejscowego rzemiosła. Ogólnie rzecz biorąc prezentowane są tu metody gospodarowania tak wielkimi dobrami prywatnymi jakie było właśnie biskupstwo krakowskie, ściślej mówiąc jeden z kluczy. W pracy ukazano także losy gospodarki dóbr biskupich w najtrudniejszym okresie. Kraj nękany był zarazami, klęskami głodu, pożarami, przemarszami wojsk i licznymi wojnami. Do tego dochodził także problem ochłodzenia klimatu tak zwana mała epoka lodowcowa. W pracy przedstawiono także dokładny stan dóbr biskupstwa krakowskiego w dniu przejścia tych włości na własność Skarbu Państwa.

Key Iłżecki of Cracow bishops are part of the huge latifundium located mainly in the region of Małopolska. It was created originally from the court of the bishop in Iłża and 10 surrounding villages. Over time, he became one of the biggest keys of this diocese, by connecting to the neighboring property bieskowskiego key. Stretched over an area of ​​more than 8 square miles. Jobs reveals the genesis of the key characteristics of the towns and villages belonging to it, and the administration of these goods. It also shows the very important issues of the economy of the court, the operation of farms, their production of grain and livestock. Another important issue is viewed in the hearing crafts made ​​by local people. Very important branch development in the modern era in such goods was mining and steel, widespread in the key Iłża. In addition, the work raised a question of trade, to float on the Vistula and the export of local crafts. Overall, the methods presented here are the management of private goods so great that it was just the bishopric of Cracow, strictly speaking, one of the keys. The paper also shows the economic history of episcopal goods in the most difficult period. Country beset by plagues, famines, fires, military marches and numerous wars. To this came the problem of climate cooling the so-called little ice age. The paper presents the exact state of the bishopric of Cracow goods on the transition of these estates on the property of the State.