Defamation and insult on the Internet The issue of criminal liability on account of the infringement of personal goods with particular consideration of host-service providers’ legal situation

Praca poświęcona jest problematyce odpowiedzialności karnej za przestępstwa zniesławienia i znieważenia dokonane przy użyciu środków masowego komunikowania. Rozważanie tego zagadnienia nie może jednak zostać ograniczone wyłącznie do analizy przesłanek odpowiedzialności użytkowników Internetu w świetle regulacji Kodeksu karnego. Konieczne jest również poddanie pod rozwagę roli, jaką odgrywają tzw. dostawcy usług elektronicznych (internet service providers), czyli podmioty świadczące usługi drogą elektroniczną (usługodawcy) w procesie gwarantowania ochrony dóbr osobistych w Internecie. Szczególnie istotnym problemem jest kwestia odpowiedzialności tych podmiotów za treści umieszczane w zasobach Internetu. Rozdział pierwszy jest próbą scharakteryzowania przestępczości związanej z naruszaniem czci osób przy pomocy środków masowej komunikacji, ze szczególnym uwzględnieniem przestępstw dotyczących naruszenia dóbr osobistych w Internecie na gruncie prawa karnego. A zatem omówione zostały przede wszystkim znamiona przestępstw znieważenia i zniesławienia. Przy czym szczególna uwaga poświęcona została typom kwalifikowanym tych przestępstw, które opisane zostały w art. 212 § 2 KK oraz art. 216 § 2 KK, ze względu na fakt, że typy te zostały wyodrębnione ze względu na charakter środka, jakim posłużył się sprawca dla ich dokonania – elementem kwalifikującym jest działanie sprawcy „za pomocą środków masowego komunikowania”. W rozdziale drugim analizie poddane zostały zagadnienia karnoprocesowe związane z poruszanymi w pracy zagadnieniami. Rozważania podjęte w tym rozdziale dotyczą przede wszystkim możliwych dróg wszczęcia postępowania przeciwko bezpośrednim naruszycielom dóbr osobistych. Ponieważ pociągnięcie bezpośredniego sprawcy do odpowiedzialności wymaga każdorazowego ustalenia jego tożsamości, co zasadniczo możliwe jest dzięki informacjom udostępnianym przez administratorów danych, rozważania dotyczą także problematyki udostępniania informacji organom ścigania przez podmioty pośredniczące. Zagadnienia te zostały przybliżone w perspektywie problematyki dotyczącej konstytucyjnej zasady gwarantującej prawo do prywatności i anonimowości, jako podstawowej granicy dla udostępniania danych internautów przez ISP.Rozważania rozdziału trzeciego obejmują zagadnienia związane z podstawą prawną przepływu usług w ramach społeczeństwa informacyjnego na dwóch poziomach: europejskim oraz krajowym. W rozdziale tym omówione zostały kategorie dostawców usług internetowych (dostawcy sieci, dostawcy dostępu oraz pośredniczący dostawcy usług), a także zaprezentowane zostały kluczowe dla dalszych rozważań pojęcia, takie jak świadczenie usług drogą elektroniczną oraz - związane z charakterystyką podmiotów, które zaangażowane są w wymianę informacji za pomocą środków komunikacji elektronicznej - kategorie usługodawcy oraz usługobiorcy. Rozdział czwarty jest próbą przybliżenia szczegółowych regulacji wprowadzających zasady odpowiedzialności dostawców usług elektronicznych, które wynikają z dwóch kluczowych w tym kontekście aktów prawnych: dyrektywy 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, a w szczególności handlu elektronicznego w obrębie Wspólnego Rynku oraz ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną. W szczególności podjęte zostały rozważania dotyczące problematyki związanej z odpowiedzialnością dostawców usług hostingowych za czyny naruszające dobra osobiste. Prowadzone rozważania miały na celu odpowiedź na pytanie, czy dostawca usług hostingowych może w pewnych sytuacjach ponieść odpowiedzialność karną. W związku z tym pod rozwagę poddane zostały przede wszystkim przepisy odnoszące się do formy zjawiskowej współdziałania przestępnego w postaci pomocnictwa do tych przestępstw.

The thesis is dedicated to issue of criminal liability for offences of defamation and insult committed by using means of mass communication.The first chapter is an attempt to characterize the criminality connected with the infringement of personal goods, with particular reference to offences concerning the infringement of personal goods on the Internet on the basis of criminal law. Therefore, crimes of defamation and insult were precisely discussed. In the second chapter the issue of criminal action were analyzed. Considerations taken in this section relate primarily to the possible ways of initiating proceedings against the immediate violator. Due to the fact that in order to punish the immediate offender his identity must be determined, what is generally possible thanks to the information provided by data controllers, considerations also apply to the issue of potential opportunities of publishing the information to the law enforcement agency by Internet service providers.Considerations of the third chapter, include issue related to the legal basis of the movement of services within the framework of the information society on two levels: the European and national. In this chapter the categories of Internet service providers (network providers, access providers and intermediary service providers) were discussed. Also the crucial notions for further consideration (i.a. the provision of services by electronic means, service provider, usufructary) were presented.The fourth chapter is an attempt of describing precisely the legal provisions implementing the principle of liability of Internet service providers. In particular, the considerations were taken in relation to issue of responsibility of hosting providers for infringement of personal goods The analyze aimed to answer the question whether the hosting service provider may incur criminal liability in certain situations. Consequently, primarily the provisions relating to the aiding the offences of defamation and insult were taken under consideration.