Interactions between selected essential and trace elements (potassium, calcium, magnesium, iron) and drugs

Wstęp: Problematyce interakcji pomiędzy lekami a składnikami mineralnymi poświęca się obecnie niezwykle mało uwagi. Okazuje się jednakże, że następstwa takich oddziaływań mogą generować w organizmie różne efekty uboczne. Wiele leków zaburza homeostazę składników mineralnych i uniemożliwia wyrównanie tych nieprawidłowości na drodze fizjologicznych mechanizmów regulatorowych. Problemem jest również upośledzanie wchłaniania leków, będące wynikiem ich równoczesnego przyjmowania z preparatami zawierającymi te składniki, które może powodować zmniejszenie efektywności farmakoterapii. Obserwując szerzącą się polipragmazję i nagminne sięganie przez pacjentów na własną rękę po leki OTC i suplementy diety, kwestią istotną wydaje się być upowszechnianie wiedzy dotyczącej interakcji mogących pojawić się pomiędzy lekami a składnikami mineralnymi.Cel: Celem niniejszej pracy jest zebranie informacji z zakresu interakcji pomiędzy lekami a składnikami mineralnymi: potasem, wapniem, magnezem i żelazem oraz opracowanie zaleceń proponowanych do uwzględnienia w trakcie prowadzenia farmakoterapii poszczególnymi lekami.Metodyka: W celu uzyskania potrzebnych danych wykorzystano artykuły naukowe dostępne w elektronicznej bazie danych Medline oraz informacje zgromadzone w bazie danych Medicines Complete: Stockley’s Drug Interaction, a także monografie obejmujące tematykę farmakologii oraz żywienia.Wyniki: Odnaleziono i opisano występujące interakcje pomiędzy lekami a potasem, wapniem, magnezem i żelazem. Potas wykazuje interakcje z: inhibitorami konwertazy angiotensyny, antagonistami receptora angiotensyny II, diuretykami oszczędzającymi potas, cyklosporyną i takrolimusem, heparyną, trimetoprimem-sulfametoksazolem, pentamidyną, digoksyną, β-blokerami. W przypadku wapnia, interakcje pojawiają się przy glikokortykosteroidach, bisfosfonianach, inhibitorach pompy protonowej, fluorochinolonach, adrenalinie i dobutaminie, hormonach tarczycy, tiazdydach, estramustynie, eltrombopagu. Magnez wykazuje interakcje z: antybiotykami aminoglikozydowymi, środkami zwiotczającymi mięśnie szkieletowe, fluorochinolonach, glikokortykosteroidach, lekach immunosupresyjnych, cisplatynie, opioidach, amfoterycynie B, lekach hipotensyjnych, eltrombopagu, bisfosfonianach; wpływa również na poziom hormonów płciowych. Żelazo oddziaływuje z: inhibitorami konwertazy angiotensyny, inhibitorami pompy protonowej, lekami zobojętniającymi, lewodopą i karbidopą, metyldopą, fluorochinolonami, tetracyklinami, penicylaminą, cefdinirem, hormonami tarczycy i entakaponem. Wnioski: Mimo, że występowanie interakcji pomiędzy lekami a składnikami mineralnymi: potasem, wapniem, magnezem oraz żelazem jest klinicznie istotnym zjawiskiem, nie jest ono w dobrym stopniu udokumentowane, a dostęp do kluczowych informacji jest stosunkowo ograniczony. W związku z świadomością roli, jaką pierwiastki te odgrywają w homeostazie organizmu oraz wielopłaszczyznowymi spostrzeżeniami dotyczącymi beztroskiego ustosunkowania pacjentów i personelu medycznego do tej problematyki, niezbędne wydaje się być upowszechnianie tych informacji w środowisku specjalistycznym (farmaceuci, lekarze) oraz wśród pacjentów. Wiedza ta może bowiem stanowić solidne podwaliny do prawidłowego prowadzenia i kontroli farmakoterapii zapewniającej pacjentowi najwyższy możliwy stopień bezpieczeństwa. Może ona również pomóc w wyeliminowaniu błędów wynikających ze stosowania przez pacjentów na własną rękę suplementów diety, przyczyniając się tym sposobem do zmniejszenia liczby incydentów wymagających interwencji lekarskiej.

Introduction: Nowadays, the problem of the interactions between drugs and essential and trace elements has been treated with very little concern. It turns out, though, that the results of such actions can produce various abnormalities in the human body. Many drugs disturb the homeostasis of essential and trace elements and hinder to repair them by physiological regulatory mechanisms. The impairment of drug absorption, which results from their simultaneous administration with essential and trace elements, is also a problem because of the possibility of diminishing the efficacy of pharmacological treatment. Observing the fast spreading polipragmasy and common tendency to abuse over-the-counter drugs and dietary supplements, it is vital to popularise the knowledge about interaction between drugs and essential and trace elements. Purpose: The aim of this paper is to collect the information about interactions between drugs and essential and trace elements such as: potassium, calcium, magnesium and iron as well as creating proposed recommendations, which could be taken into consideration during treatment with particular drugs.Methods: In order to obtain the necessary data, scientific articles from Medline database, information from Medicines Complete: Stockley’s Drug Interaction database and monographs in the field of pharmacology and nutrition were used. Results: Interactions between drugs and potassium, calcium, magnesium and iron were found and described. Potassium interacts with following drugs: angiotensin-converting enzyme inhibitors, angiotensin II-receptor blockers, potassium-sparing diuretics, cyclosporine and tacrolimus, heparin, trimetoprim-sulphametoxazole, pentamidine, digoxin, β-blockers. For calcium, interactions appears with: glucocorticoids, bisphosphonates, proton pump inhibitors, fluoroquinolones, adrenaline and dobutamine, thyroid hormones, thiazides, estramustine, eltrombopag. Magnesium interacts with following drugs: aminoglycoside antibiotics, neuromuscular blockers, fluoroquinolones, glucocorticoids, immunosuppressive drugs, cisplatin, opioids, amphotericin B, hypotensive drugs, eltrombopag, bisphosphonates; magnesium also affects steroid hormones levels. Iron interacts with following drugs: angiotensin-converting enzyme inhibitors, proton pump inhibitors, antacids, levodopa and carbidopa, methyldopa, fluoroquinolones, tetracyclines, penicillamine, cefdinir, thyroid hormones and entacapone.Conclusions: Although the interactions between potassium, calcium, magnesium and iron are clinically relevant, they are poorly documented and the access to this crucial information is relatively limited. Because of the awareness of the significant role, which is played by these essential and trace elements in maintenance of the organism’s homeostasis and multi-faceted observations involving carefree patients’ and healthcare specialists attitude towards this problematical issue, the dissemination of this information seems to be essential. Such knowledge could really contributes to the safety level of patients’ pharmacotherapy. Furthermore, it could also help with elimination of the mistakes, which are caused by patients’ self-treatment and reduce the prevalence of incidents that require medical attention.