Substantive legal and non-legal standards applied in adjudication of disputes by arbital tribunals in commercial arbitration

Praca opisuje problematykę podstaw orzekania przyjmowanych przez sądy polubowne w arbitrażu handlowym, innych niż podstawy faktyczne. Opracowanie omawia zarówno podstawy materialnoprawne oraz podstawy pozaprawne, takie jak zasady słuszności czy ogólne zasady prawa. Analizie poddany jest stan na gruncie polskiego prawa arbitrażowego, jednakże z szerokim uwzględnieniem najnowszego dorobku światowej doktryny międzynarodowego arbitrażu handlowego oraz z uwzględnieniem aspektu komparatystycznego. Jednym z głównych motywów pracy jest wykazanie różnic między zasadami i sposobem orzekania przez sąd polubowny oraz przez sąd państwowy. Rozróżnienie dotyczy zarówno szerszego kręgu podstaw na bazie których może swoje rozstrzygnięcie oprzeć sąd polubowny, jak i odmiennych zasad ustalania oraz stosowania prawa właściwego przez arbitrów. Rozróżnienie to jest uzasadnione odmiennymi pozycjami ustrojowymi i celami sądownictwa powszechnego oraz polubownego. Drugim, kluczowym motywem, jest zestawienie polskiej, kodeksowej regulacji z międzynarodowymi standardami oraz z Ustawą Modelową UNCITRAL, na której wzorowane jest polskie prawo arbitrażowe. W tym kontekście, autor zmierza do wykazania, iż rozwiązanie przyjęte w polskim prawie jest wadliwe ze względu na swoją wieloznaczność i pilnie wymaga nowelizacji celem doprowadzenia do stanu odpowiadającego powszechnym standardom.Kierując się powyższymi motywami, autor dokonuje pogłębionej analizy art. 1194 kodeksu postępowania cywilnego, badając jego ogólną naturę prawną oraz rekonstruując jego konkretną treść na podstawie metod wykładni językowej, systemowej oraz, przede wszystkim, celowościowej. W szczególności, praca opisuje zasady ustalenia oraz stosowania prawa właściwego przez sąd polubowny, z uwzględnieniem skomplikowanej problematyki reguł kolizyjnych w arbitrażu, teorii tzw. „ograniczonego” związania prawem materialnym oraz specyfiki zasady iura novit arbiter. Ponadto, poddaje analizie zasady orzekania na podstawach pozaprawnych, tj. ogólnych zasadach prawa oraz zasadach słuszności, rozważając przede wszystkim zakres swobody stron oraz trybunału w określaniu ich treści. Opisując granice tej autonomii, autor omawia obowiązek uwzględniania przez arbitrów postanowień umowy oraz ustalonych zwyczajów, a także kompleksowe zagadnienie stosowania przepisów wymuszających swoje zastosowanie w międzynarodowym arbitrażu handlowym. W końcu, autor opisuje zakres nadzoru judykacyjnego nad wyrokiem arbitrażowym w zakresie podstaw orzekania, jakie przyjmuje sąd polubowny. W tym względzie, rozważane są konsekwencje naruszenia porozumienia stron co do podstaw rozstrzygnięcia sporu, jak i skutki uchybienia w tych kwestiach przepisom siedziby postępowania lub forum wykonania wyroku. W toku całej pracy, autor przywołuje i poddaje krytycznej analizie funkcjonujące w polskiej doktrynie poglądy, proponując przy tym własne rozwiązania lub dokonując recepcji wybranych teorii funkcjonujących w doktrynie zagranicznej.

The subject matter of the thesis involves the substantive standards that are applied by tribunals in commercial arbitration to adjudicate the dispute – the analysis does not extend to rules regarding evidentiary determinations. The piece discusses both legal and non-legal regimes, such as general principles of law or amiable composition and equity. State of the Polish law is analyzed to that extent, but the contemplation involves numerous references to the current developments in the field of international commercial arbitration, as well as a comparative legal perspective. One of the main themes of the work is drawing the distinction between rules and methods of adjudication in arbitration and in litigation. The distinction concerns both the wider range of possible standards that the tribunal may base its award on as well as the different rules of determination and applications of substantive law by arbitrators. The discussed variation stems from the differing aims and systemic positions of litigation and arbitration.The second, crucial theme, is the comparison of the Polish regulation, contained in the code of civil procedure, with international standards as well as the UNCITRAL Model Law, which was the basis for the Polsh arbitration laws. In that extent, the author argues that the solution enshrined in the Polish law is ill-conceived and requires prompt amendment in order to be brought to a state compliant with common standards in that area.Guided by the above directives, the author conducts an in-depth examination of art. 1194 of the code of civil procedure (which regulates the issue), analysing its general legal nature as well as its specific content, using the methods of linguistic, systemic and, most importantly, purposive interpretation. In particular, the thesis discusses the determination and application of substantive law by an arbitral tribunal, including the complex matter of choice of law rules in arbitration, the theory of the so-called limited obligation to apply the law and the specific operation of the iura novit curia principle in arbitral proceedings. Moreover, non-legal standards are discussed, which include the general principles of law and equity/amiable composition – emphasis is put on the scope of autonomy that the parties and the tribunal enjoy in determining the content of such standards. The description of the limits to that freedom includes the duty of the arbitrators to take into account the provisions of the contract and trade usages, as well as the complex issue of application of mandatory rules in international commercial arbitration. Finally, the author describes the scope of judicial review of the arbitral award in respect of the application of standards of adjudication that are applied by tribunals. To this extent, the possible legal consequences of infringing the parties’ agreement on the standards to be applied is discussed, as well as a similar breach of statutory rules of the seat or forum of enforcement. Throughout the whole work the author invokes and critically analyses the current views expressed by the Polish legal commentary, and proposes some original solutions of his own or the adoption of chosen theories developed by foreign scholars.