The Return of Geopolitics. Contemporary geopolitical concepts concerning Poland

Rozdział pierwszy pracy obejmuje teoretyczne podstawy zagadnienia. Rozpatrywane jest w nim pięć sposobów postrzegania geopolityki; jako nauki, części innych nauk, paradygmatu, doktryny, a także praktyki. Omówione zostają najważniejsze historyczne koncepcje geopolityczne tudzież zarzuty jej stawiane i kontrargumenty przeciw nim. Przedstawione są również; doktryna eurazjatyzmu, postać Aleksandra Dugina oraz praktyka geopolityczna na przykładzie sytuacji na Bliskim Wschodzie. Rozdział drugi rozprawia się z mitem „końca historii” i wskazuje na historyczne przykłady dynamizmu geopolityki. Rozpatrywana jest w nim teza o „powrocie geopolityki”, która na bazie punktów odniesienia, jakimi pozostają I wojna w Zatoce Perskiej oraz rozpad Jugosławii, prowadzi do przesłanek o zafałszowanej wizji świata przez pryzmat paradygmatu liberalnego, a ostatecznie konkluzji mówiącej o tym, że zasady geopolityki funkcjonowały nieprzerwanie, choć nie chciano tego dostrzegać w świecie postzimnowojennym. Poruszone zostają też zagadnienia hard i soft power, wzrost tendencji obejmujących nacjonalizmy mocarstwowe, jak również pomniejsze, problem integralności terytorialnej, czynniki utrudniające procesy integracyjne Unii Europejskiej, przypadek geopolitycznego konfliktu o charakterze niemilitarnym na przykładzie wydarzeń cypryjskich z 2013r., kwestia suwerenności państw oraz kodów geopolitycznych, którymi się kierują. W części drugiej rozdziału drugiego poruszone zostają uwarunkowania polskiej geopolityki. Prócz dostrzegalnego wzrostu zainteresowania omawianym tematem wskazane zostają też negatywne czynniki wpływające na jej postrzeganie, w tym m.in pogląd o niekorzystnym położeniu geograficznym Polski znajdującej się pomiędzy Niemcami, a Rosją. Dokonany jest również umowny podział typów podejść występujących w powszechnej debacie. Ilustracje dotyczące polityki zagranicznej polski, zwłaszcza po 1989r., pozwalają na głębsze zrozumienie istoty omawianego zagadnienia.Rozdział trzeci podzielony został na cztery części. Każda z nich omawia osobny kierunek geopolityczny możliwy dla Polski w XXI wieku. Część pierwsza dotyczy kierunku europejskiego, omówione zostają cztery główne opcje strategiczne, możliwe do przyjęcia przez Polskę, ich wady oraz zalety. Rozważona jest w nim też m.in kwestia uzyskania przez Unię Europejską statusu globalnego mocarstwa, rola Niemiec, a także polityka UE względem Turcji i scenariusze krótkoterminowe. W drugiej części przedstawiony jest kierunek atlantycki i dwa związane z nim warianty postępowania; względem NATO oraz Stanów Zjednoczonych. Jej sednem pozostaje zagadnienie obronności Polski w kontekście różnych systemów bezpieczeństwa, a także pytanie o możliwe zagrożenia, zwłaszcza militarne. Część trzecia zawiera w sobie opis potencjalnego kierunku niepodległościowego, który pozostaje ściśle związany z koncepcją Międzymorza. Podkreślone zostają nikłe szanse jego realizacji w obecnych warunkach, wynikające z szeregu różnorakich czynników. Jednocześnie podane są okoliczności, które zwiększyłyby możliwość jego wprowadzania w życie, a także kwestia jego korespondowania z jedną z opcji w kierunku atlantyckim. Czwarta część rozdziału trzeciego nakreśla w ogólny sposób, pozostający w ujęciu teoretycznym, kierunek eurazjatycki. Na poziomie makrogeograficznym objaśnia koncepcję Bloku Kontynentalnego, a na poziomie regionalnym potencjalną oś Berlin-Warszawa-Moskwa.

The first chapter includes the theoretical foundations of geopolitics issues. Considered in the five perceptions of geopolitics, as a science, the part of other sciences, paradigm, doctrine, and practice. There are discussed the most important historical geopolitical concepts and counter-arguments against them. Are also shown; doctrine of Eurasianism, the character of Alexander Dugin and practice on the example of geopolitical situation in the Middle East. The second chapter confronts the myth of the "end of history" and points to historical examples of the dynamism of geopolitics. Is considered in the thesis of the "return of geopolitics', which on the basis of the reference points with which remain in the first Persian Gulf War and the collapse of Yugoslavia, leading to evidence of falsified vision of the world through the lens of the liberal paradigm, and ultimately speaking the conclusion that the principle of geopolitics operate continuously, but it generally did not want to see in the post-Cold War world. Subjects are also issues of hard and soft power, growth trends including the imperial nationalism, as well as minor nationalism, the problem of territorial integrity, factors hindering integration processes in the European Union, the geopolitical case of non-military conflict on the example of Cyprus events of 2013., the question of national sovereignty and geopolitical codes. The second part of chapter two discussed factors of Polish geopolitics. Besides the noticeable increase in interest in this subject are also indicated negative factors affecting the perception, including view geographically disadvantaged of Polish situated between Germany and Russia. Also made a contractual division of types of approaches found in the surrounding debate. Illustrations of Polish foreign policy, especially after 1989., allow for a deeper understanding of the essence of this issue.The third chapter is divided into four parts. Each of them covers a separate geopolitical direction possible for Poland in the twenty-first century. The first part concerns the European direction and four main strategic options acceptable to Poland, their advantages and disadvantages. It is considered, amongst others, issue for the European Union the status of global power, the role of Germany, the EU's policy towards Turkey and short-term scenarios. The second part shows a Atlantic direction and two related variants of the proceedings, the NATO and the United States. The core issue remains the Polish defense in the context of different security systems, as well as the question of the possible risks, especially the military. The third part contains a description of the potential independed way, which is closely related to the historical concept of ISTHMUS. Underlined are few chances of its implementation in the current environment, resulting in a number of various factors. At the same time given the circumstances, which would increase the possibility of its implementation, and the issue of its corresponding with one of the options in the Atlantic direction. The fourth part of the third chapter outlines in general terms theory of Eurasian direction. At the macro geographical level explains the concept of Continental Block and on regional level potential axis Berlin-Warsaw-Moscow.