Work with Gifted Students in the Polish Language Classes. The Example of High Schools in Jaslo

Niniejsza praca magisterska porusza zagadnienie pracy z uczniem zdolnym na lekcji języka polskiego w szkole ponadgimnazjalnej. Wybór takiego tematu rozprawy został podyktowany potrzebą zbadania sytuacji uczniów ponadprzeciętnych w szkole publicznej, gdyż problem ten nie jest nadmiernie eksponowany w literaturze podmiotu, szczególnie jeśli chodzi o młodzież w wieku licealnym. Na tym etapie edukacji proces kształcenia zogniskowany jest na przygotowaniu uczniów do jak najlepszego zdania egzaminu dojrzałości, ponieważ od jego wyników zależy dalsza nauka w szkole wyższej. W pierwszym rozdziale dokonano przeglądu literatury przedmiotu pod kątem zarówno pedagogicznego oraz psychologicznego podejścia do zagadnienia zdolności i uzdolnień, a także specyfiki pracy z uczniem zdolnym na lekcji języka polskiego. Dokonano również przeglądu podręczników w zakresie przydatności w indywidualizacji procesu kształcenia. Zanalizowano również akty prawne oświatowe, dotyczące rozwiązań zaproponowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w zakresie pracy z uczniem zdolnym.Rozdział drugi został poświęcony badaniom własnym autorki, które zostały przeprowadzone na znaczącej populacji młodzieży licealnej w podkarpackim mieście Jaśle. Zostały opisane szczegółowo cele badań, opis środowiska badawczego, a także populacji badawczej. W dalszych podrozdziałach skupiono się na analizie wyników badań ankiety, pogrupowanych w zagadnienia, odpowiadające pytaniom zamieszczonym w kwestionariuszu. By uzyskać dokładniejsze informacje, przeprowadzono również badania jakościowe w postaci wywiadów swobodnych z nauczycielami jednej ze szkół.Ostatni, trzeci rozdział, w zamierzeniu ma przedstawiać gotowe rozwiązanie metodyczne i służyć ma inspiracji nauczycieli polonistów w organizacji indywidualizacji procesu kształcenia, nakierowanego w szczególności na ponadprzeciętnych uczniów. Zamieszczono szczegółowy opis przykładowego planu pracy z uczniem zdolnym na cały rok szkolny, wraz z tematyką zajęć oraz celami operacyjnymi, a także efektami kształcenia. Skonstruowano również projekt platformy internetowej, która w zamiarze ma łączyć dodatkowe zajęcia z uczniami oraz rozrywkę, jak również umożliwić rozwój uczniów, którzy mogą być chociażby liderami grup, biorących udział w zadaniu.

This thesis raises the question of working with gifted students in the Polish language and literature classes in high school. The topic was dictated by the need to investigate the situation of above-average students in a public school because this problem is not over-exposed in the literature of the subject, especially when it comes to young people of high school age. The education process is focused on preparing students to achieve the highest scores at the exam of maturity, since further study at university depends on those results.The first section reviews the literature in terms of both pedagogical and psychological approach to the problem of skills and talents, as well as the specific work with gifted students in the Polish language lessons. The author also reviewed books for the suitability of the individualisation of the learning process and analysed the educational legislations and the solutions proposed by the Ministry of Education in working with gifted students.The second chapter is devoted to the author's own research, which was carried out on a significant population of high school students in town of Jaslo (Subcarpathian’s region). The objectives of research, description of the research and population research are described in detail. The next sections focus on the analysis of the results of the survey, grouped into topics corresponding to its questions set out in the questionnaire. To obtain more detailed information the author conducted qualitative research in the form of semi-structured interviews with teachers of a school.The last chapter is intended to present a solution for methodics and should inspire teachers to serve in the organisation of Polish teachers individualise the learning process, particularly aimed in work with above-average students. The exemplary of a detailed description of work plan with gifted students throughout the school year, along with the subject of sessions and operational objectives and learning outcomes. Constructed the web-based project platform, which is intended to connect with students extracurricular activities, and entertainment, as well as facilitate the development of students who may be even the leaders of the groups participating in the task.