The diversity of nonmetric traits on the human skulls. The incidence of Sutura metopica, Foramen orbitale, Incisura orbitale and Os bregmatica according to the gender.

Alicja HudzikZróżnicowanie cech niemetrycznych na czaszkach ludzkich. Częstość występowania Sutura metopica, Foramen orbitale, Incisura orbitale oraz Os bregmatica w zależności od płci.StreszczenieCechy niemetryczne, to cechy o zmienności nieciągłej występujące na materiale szkieletowym. Analiza takich cech wymaga od badacza znajomości anatomii człowieka, polega głównie na makroskopowej obserwacji, dzięki czemu jest stosunkowo łatwa w przeprowadzeniu. Cechy niemetryczne nie wykazują wyraźnej zmienności z wiekiem i nie wymagają specyficznych procedur ani sprzętu do zebrania pomiarów, dlatego mogą posłużyć do badań nad powiązaniami genetycznymi między osobnikami w populacji oraz badań odległości biologicznych między populacjami.Niniejsza praca licencjacka prezentuje ocenę częstości występowania cech niemetrycznych u wybranej populacji oraz ich korelacji z płcią osobników, u których wystąpiły. Materiał badawczy liczący 170 czaszek ludzkich uzyskano dzięki uprzejmości władz Muzeum Antropologicznego Zakładu Antropologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Na badanym materiale przeprowadzono analizę występowania 4 cech niemetrycznych - Sutura metopica, Foramen orbitale, Incisura orbitale oraz Os bregmatica. W toku pracy badawczej sformułowano kilka pytań, wnioskowanie oparto na założeniach zgodnych z danymi literaturowymi oraz własnej, eksperymentalnej pracy. Wykazano, iż częstość występowania cech niemetrycznych w danej populacji w niewielkim stopniu zależy od płci osobników. W przypadku cech parzystych, ich częstość występowania jest różna w zależności od strony, po której je odnotowano. Spośród wybranych cech nieciągłych większą ich ilość zaobserwowano u mężczyzn, za wyjątkiem szwu czołowego, który wystąpił w znacznej przewadze u kobiet. Na podstawie niniejszych badań można wnioskować o zmieniających się warunkach, zarówno środowiskowych jak i demograficznych na terenie Krakowa w XVIII i XIX wieku oraz skontrastować wyniki badań z historycznymi danymi literaturowymi.

Alicja HudzikThe diversity of nonmetric traits on the human skulls. The incidence of Sutura metopica, Foramen orbitale, Incisura orbitale and Os bregmatica according to the gender. SummaryThe nonmetric traits are the features with a discontinuous variation which may occur in the skeletal material. Analysis of these features requires some knowledge of human anatomy, but also it’s mainly based on macroscopic observation, what makes it relatively easy to perform. The nonmetric traits don’t show clear variation with age and do not require specific procedures or equipment to collect measurements. Therefore, they can be used to investigate the genetic relationships between individuals and study biological distances between different populations.This document presents the evaluation of the incidence of non-metric traits in selected population and their correlation with a gender of the individuals. The research material numbering 170 skulls of people was obtained owing to the courtesy of the Museum of Anthropology of the Department of Anthropology at the Jagiellonian University in Cracow. The study consisted of the analysis of presence of four traits - Sutura metopica, Foramen orbitale, Incisura orbitale and Os bregmatica. A number of questions was formulated in the course of the research. The reasoning of the study was based on assumptions consistent with the literature and the own and experimental work. It has been shown that the incidence of nonmetric characteristics in a population slightly depends on the sex of the individuals and on the side of the body. The greater number of discrete traits (except the Sutura metopica) was observed at male skulls, based on this type of study we can make reasoning about the changing environmental and demographic conditions in Krakow in the 18th and 19th centuries and we may contrast the results of the research with historical literature data.