Evaluation of Social Actions - an example of EPSILON programme evaluation

Bezpośrednim celem pracy – przyjętym problemem badawczym – była ocena skuteczności programu profilaktyczno-wychowawczego Epsilon, skierowanego do uczniów szkoły podstawowej, ich wychowawców i rodziców. Program realizowany jest przez Stowarzyszenie Epsilon z Bielska Białej. W pracy zaprezentowano obszerny materiał badawczy z ewaluacji formatywnej (której celem było wsparcie realizatorów w poprawie wydajności programu) i ewaluacji wyników (weryfikującej uzyskanie w efekcie realizacji programu oczekiwanych zmian), zarówno ilościowy, jak i jakościowy, a dane zostały poddane analizie m.in z wykorzystaniem programu do wspomagania jakościowej analizy danych - atlas.ti. Ewaluowany program reprezentuje nurt profilaktyki uniwersalnej, jego celem jest przeciwdziałanie podejmowaniu różnych zachowań ryzykownych (np. używanie substancji psychoaktywnych, przemoc, autoagresja) wśród dzieci i młodzieży szkolnej, poprzez dostarczenie informacji, wyposażenie w umiejętności oraz wzmacnianie czynników chroniących i redukcję czynników ryzyka. Zachowania ryzykowne rozumiane są przy tym jako zachowania niosące ryzyko negatywnych konsekwencji, zarówno dla zdrowia fizycznego i psychicznego jednostki, jak i dla jej otoczenia społecznego. Odbiorcy działań profilaktyki uniwersalnej to ogół populacji, w przeciwieństwie do działań profilaktyki selektywnej, która skierowana jest do konkretnej, metodycznie wyselekcjonowanej podgrupy wybranej populacji, charakteryzującej się wzmożoną obecnością czynników ryzyka. Grupy, do których kierowane są działania profilaktyki uniwersalnej nie są uprzednio diagnozowane pod względem poziomu ryzyka zachowań problemowych, choć w obrębie grupy poszczególne jednostki moga się różnić stopniem zagrożenia i rodzajem czynników ryzyka. Jednocześnie, ewaluowany program stanowi przykład oddziaływania wieloskładnikowego (multi-component) lub komplementarnego – interwencja kierowana jest do grupy docelowej zarówno w środowisku szkolnym, jak i poprzez oddziaływanie na środowisko domowe.

Direct aim of my research was the assessment of effectiveness of Epsilon programme.