Obrazy dzieciństwa w powieściach George Eliot: Młyn nad Flossą, Silas Marner, Miasteczko Middlemarch

Niniejsza praca jest próbą analizy trzech powieści George Eliot (Młyn na Flossą, Silas Marner oraz Miasteczko Middlemarch) pod kątem zaprezentowanych w nich obrazów dzieciństwa. Mimo znacznych różnic dzielących wymienione teksty w zakresie długości i formy, jak również aspiracji autorki względem każdego z nich, odnaleźć można pewne łączące je aspekty.Praca opiera się na podziale opisanym przez Šárkę Bubíkovą we wstępie do tomu esejów Literary Childhoods, który nakreśla rozróżnienie pomiędzy okresem dzieciństwa w czasach poprzedzających rewolucję przemysłową i tym samym okresem w czasach industrializacji. Ponieważ powieści George Eliot opisują w większości przypadków postacie pochodzące z klasy średniej (lub przejawiające charakterystyczną dla tej klasy mobilność społeczną), a więc i najbardziej dotknięte zmianami tego okresu, bardzo dobrze ukazują także zmiany w nastawieniu do dzieci i dzieciństwa.Praca składa się trzech rozdziałów. Rozdział I, poświęcony częściowo autobiograficznemu Młynowi nad Flossą oraz Rozdział III, skupiający się na losach drugoplanowych bohaterów Miasteczka Middlemarch, koncentrują się na realnych problemach ludzi dorastających w pierwszej połowie XIX wieku, którzy nierzadko stają się ofiarami społecznych ambicji swoich rodziców i niedoskonałego systemu ówczesnej edukacji. Rozdział II natomiast, opisuje najkrótszą z powieści George Eliot - utrzymanego w idyllicznej konwencji Silasa Marnera. Przedstawiona jest tu całkowicie odmienna, wyidealizowana wizja dzieciństwa – wizja, która może być uznana za deklarację poglądów autorki, dla której wczesne lata ludzkiego życia to, w myśl koncepcji Bubíkovej, okres niewinności i intensywnego kształtowania charakteru, zasługujący na szczególną ochronę ze strony dorosłych, którzy także mają szanse na własny rozwój w kontakcie z dzieckiem.Praca posługuje się metodą close reading dla wybranych fragmentów wymienionych powieści i choć nie jest oparta na konkretnej koncepcji teoretycznoliterackiej, odwołuje się niekiedy do idei defamiliaryzacji oraz pojęć z zakresu psychoanalizy.

The present thesis explores representations of childhood in George Eliot’s The Mill on the Floss, Silas Marner, and Middlemarch. Its aim is to extract common motives and attitudes from a highly diverse material, the novels differing in length, scope, tone and form, and approaching various main themes. The comparison and analysis, carried within the framework of Šárka Bubíková’s distinction between “pre-modern” and “modern” childhood, characterised by contrasting perspectives on the earliest stages of human life and changing experiences of children, yield proofs of George Eliot’s concurrence with the modern standpoint. Although the author, depicting mainly life of the middle classes, does not flinch from realistic portrayal of children and their relation with the adult world most notably in The Mill on the Floss) and fulminates against the education which the industrial society is able to offer to its youngest generation (especially in Middlemarch), she also provides a more idealised vision of childhood as a period of innocence and impressionability that ought to be cherished and protected by adults (particularly in Silas Marner). The emergent image, in all its complexity, seems to point out to the need of re-thinking the prevailing attitudes towards children, within the evolutionary transformation of the society as a whole.