Celem niniejszej pracy jest przedstawienie obrazu życia dekabrystów na zesłaniu, jaki wyłania się ze wspomnień księżnej Marii Wołkońskiej, jak również przywrócenie samej autorce należnego jej miejsca wśród twórców tak zwanej literatury dokumentu osobistego. W pierwszej części pracy, pokrótce przypominam najważniejsze informacje dotyczące pokolenia, w tym pokolenia dekabrystów – jego cechy, założenia i aspiracje. Druga część odnosi się bezpośrednio do wspomnień uczestników powstania na Placu Senackim i próbuje odpowiedzieć na pytanie, jak sami dekabryści określali się w ramach pokolenia, generacji. W tej części zasygnalizowane zostały również zagadnienia z kręgu poetyki tekstów i znaczenia pamiętników, dzienników jako źródeł historycznych. Wreszcie w części trzeciej przechodzę do analizy zapisów z pamiętnika Marii Wołkońskiej, dotyczących zarówno kolei jej losów, jak i obrazu życia, jakie pędziła przez trzydzieści lat, towarzysząc na syberyjskim zesłaniu swojemu mężowi oraz innym przedstawicielom politycznych skazańców z 1826 roku.

The aim of this work is to present the image of decembrist’s life in the Siberian exile, based on the Diary of Maria Volkonsky. In the first part of this work, I resemble information concerning the generation, including generations of decembrists. The second part refers memories of participants of rebellion in the Senate Square and it is trying to answer a question, how decembrists determined themselves in frames of the generation. In this part issues were also indicated from the range of the poetics of texts and meaning of diaries as historical sources. In third part I am describing analysis of the Maria Volkonsky’s diary. Based on her memoirs, I am presenting her biography and I am describing the life which she chased off on Siberia, where she followed her husband – decembrist. Sergey Volkonsky.