Stanley Kubrick’s The Shining - knowing oneself, knowing the reality

Celem niniejszej pracy jest wykazanie, że Lśnienie Stanleya Kubricka wykracza poza to, co zwykło nazywać się filmowym horrorem. Odszukując w Lśnieniu zakamuflowaną w gatunkowych konwencjach indywidualną wypowiedź Kubricka - autora starano się potwierdzić założenie o istnieniu całkowicie osobnej, reprezentowanej wyłącznie przez ten film, kategorii na gruncie filmowego horroru. Punktem wyjścia dla rozważań mających udowodnić stawianą tezę jest syntetyczne ujęcie teoretycznych kwestii dotyczących gatunku i autora dzieła filmowego, na marginesie których uczyniono odniesienia do osoby Stanleya Kubricka i podstawowych cech jego twórczości. Interpretacyjna część niniejszej pracy skupia się na porównaniu literackiego pierwowzoru Lśnienia autorstwa Stephena Kinga ze zrealizowaną przez Kubricka adaptacją. Dokonany przez Kubricka autorski dobór wątków, zmiana punktów ciężkości w charakterystyce postaci, zastąpienie wykorzystanych przez Kinga elementów scenograficznych innymi pozwala na wskazanie interesujących Kubricka zagadnień. Wewnętrzne rozdarcie człowieka, walka dobra ze złem, konflikt pomiędzy chaosem a ładem to obszary, które reżyser zdaje się zgłębiać konstruując autorską wersję Lśnienia.Diagnoza obecnych w Lśnieniu znaczeń przemawiających za nazwaniem Kubricka autorem skutkuje w następnym etapie chęcią poznania stojącego za nimi Kubricka – człowieka. Mając na uwadze dotarcie do pewnego typu osobowości, a nie do konkretnego człowieka, całkowicie pominięte zostały fakty biograficzne, a uwypuklone – dostarczające istotnych na tym polu informacji – obecne w Lśnieniu motywy: artysty, ojca i sobowtóra. Odnajdując w Lśnieniu charakteryzującą Kubricka strategię autorską potwierdzono postawioną na wstępie hipotezę.

The aim of the hereby thesis is to show that Stanley Kubrick’s The Shining goes beyond what is commonly called a horror film. By finding the personal statement of Kubrick - the author in The Shining, hidden in genre conventions, an assumption was sought to be confirmed of the existence of an entirely separate category in the field of a horror film, represented by this movie only. The starting point for the considerations aimed at proving the thesis is the synthetic approach to the theoretical issues related to the genre and author of a film work, in connection with which reference was made to the person of Stanley Kubrick and the basic features of his works. The interpretative part hereof focuses on the comparison of the literary original by Stephen King with its adaptation made by Kubrick. His author’s choice of plots, the change of the focal points in the characteristics of the characters, the replacement of the scenographic elements used by King with different ones allows for the identification of the issues interesting to Kubrick. Man’s inner conflict, the fight between good and evil, the conflict between chaos and order are the areas that the director seems to explore when creating an author’s version of The Shining. The diagnosis of the meanings in favor of calling Kubrick the author present in The Shining results in the wish to know Kubrick - the man behind them. Aiming at reaching a certain type of personality rather than a specific man, the biographical facts were completely omitted, while the themes of artist, father and double present in The Shining were highlighted, as providing important information in this field. The hypothesis made in the beginning was confirmed by finding the author’s strategy in The Shining, characterizing Kubrick himself.