Samuel Zborowski case

Samuel Zborowski, syn Marcina Zborowskiego, był odważnym, honorowym szlachcicem, ale jednocześnie wybuchowym i porywczym. Dodatkowo jego brat, Krzysztof, był jego najgorszym atutem, gdyż to on był winny egzekucji Samuela 26 Maja 1584 r. Jeżeli chcemy poznać przyczyny śmierci Zborowskiego, musimy się cofnąć do lutego 1574 r.Pod koniec miesiąca przybył do Krakowa, nowo wybrany król, Henryk Walezy. Z tej okazji wydano turniej rycerski, ku chale władcy. Do boju stanęło wielu zbrojnych. Pod koniec dnia sługa Jana Tęczyńskiego, Kroat, wyzwał Samuela na pojedynek. Dla Zborowskiego była to wielka obraza, gdyż sługa śmiał rzucić wyzwanie dobrze urodzonemu mężowi. Główny bohater, wielce urażony, wyzwał Tęczyńskiego na pojedynek. Kilka dni później, gdy obaj panowie mieli stanąć do boju, odbyła się walka pomiędzy ich sługami. Wygrał ją Kroat, co było kolejną potwarzą dla Samuela. Ten wpadł w złość i gdy opuszczał zamek w bramie spotkał Tęczyńskiego. Wywiązała się między nimi walka, którą chciał przerwać Andrzej Wapowski. Jednak w ferworze walki został on, prawdopodobnie, przez Zborowskiego uderzony w głowę. Wapowski i Tęczyński udali się do króla by ten osądził winnego. Kilka dni później oskarżony został wezwany przed oblicze monarchy. Bronił się, iż całą sprawę sprowokował Tęczyński i to on jest winny całemu zajściu. W nocy zmarł Wapowski i Samuel wiedział, że teraz jest na straconej pozycji. Uciekł do Siedmiogrodu, a król skazał go, niejednoznacznie, jako winnego i zarządził na nim karę banicji. Kilka miesięcy później Henryk Walezy uciekł do Francji, pozostawiając opuszczony tron. W wyniku nowej elekcji nowym królem został Stefan Batory, na którego dworze przebywał Zborowski. Jego rodzina znacząco przyczyniła się do obioru nowego władcy. Dzięki temu Samuel mógł wrócić do ojczyzny. Przez dziesięć lat nie działo się prawie nic ważnego wobec banity i jego wyroku. W tym okresie jego rodzina była spychana przez Jana Zamoyskiego do opozycji i nie otrzymywała ona zdanych stanowisk w państwie. Dodatkowo, Krzysztof chciał pieniędzy od Batorego, lecz ten odmówił. Wszystko to spowodowało, że Krzysztof miał zaplanować zamach na życie króla i kanclerza. Cała sprawa została wykryta zimą 1583 r., wtedy to wykradziono korespondencję między braćmi o ich planach i postanowiono ukrócić całą sprawę. Poczekano kilka miesięcy, aż będzie można pojmać Samuela, co też uczyniono. Zborowski został zgładzony 26 maja 1584 r., ale na podstawie wyroku sprzed lat, co wzbudziło wielkie kontrowersje. Prawdą jest, że główny winowajca Krzysztof uniknął kary, mimo tego że to on był głową całego spisku, o ile taki miał miejsce. Zaś Samuel był tylko jednym z członków tego sprzysiężenia, który nie musiał o wszystkim wiedzieć.

The main character of this story wos Samuel Zborowski, son of Marcin Zborowski. The Samuel wos noble man, very courage, honesty and rich man but he got some unusefull and bad guilds like bad temperature, cruel and crafty brother Krzysztof. This brother wos the reason why Samuel wos executed in 26 of May 1584. if we want know this reason we will must go back in the end of February in 1574.At the end of February king Henry Walezy had come to capital of Poland, Kraków and he wos starting reign in country. The day after when he had been the king in Wawel started the knight tournament. Many knights fought with another guys in the name of kings glory. When the day coming end servant of Jan Tęczyński, Kroat, challenged Samuel to fight. For Samuel this challenge wos the big offence because the servant challenged the noble man. Zborowski wos very angry, he wanted the fight with Tęczyński. Two days later when tournament have still last, Samuel had come in Wawel and wos waiting for Tęczyński. During this the servants of noble mans were fighting and at the end Kroat, servant of Tęczyński, was close to killed his rival. For Zborowski that wos another offence. He wos returning the home when next to the castle gate met Teczyński. The noble man’s argument with them. Andrzej Wapowski wanted to end of this conflict but suddenly someone from Samuel group or Samuel hit him in head the axes. Zborowski returned to home but Tęczyński and Wapowski went to king and told about whole happening. Few days later Samuel wos called to king’s judge. He told, the Tęczyński started everything and he wos the reason of this bad incident. Zborowski came back home. In the night Wapowski died and he decided to run away from country to northen Hungary, Siedmiogród. The king recognized Samuel of guilty the death of Wapowski and sentenced for the death. During the 10 years nothing happening. The king wos changed and the new one wos Stefan Batory. Samuel and his brothers had helped him in the get the Poland king. In the time brothers Zborowscy wanted too much. Samuel came back the country and noneone did him nothing. Krzysztof older brother, wanted the some money from king. He didn’t agree for this. Krzysztof wos very angry and he started conspired. Even he planed murder the king. He pulled in his conspire the Samuel. At the end of 1583 in winter two soldier get some letters from Samuel’s musicians. In this paper wos everything about conspire and planed murder the king. The problem wos: how caught the Samuel and Krzysztof because first one wos on Ukrainan’s steps, second one wos on abroad. King and his advisers were waiting few months. Only just in may 1584 soldiers of Jan Zamoyski caught Samuel and 26 of may executed him. The Krzysztof didn’t be executed by king but he wos the head of conspire. The truth is Samuel known only few things what planed his brother. But king and his advisers wanted cut this conspire, used older sentence to quick killed without the new judge process.