Wpływ warunków pogrzebania na diagenezę kości ludzkich na przykładzie próbek z dwóch stanowisk archeologicznych: Kraków Rynek Główny oraz Wawrzeńczyce

master
dc.abstract.enThis work is devoted to examine the potential impact of the burial condition on diagenetic changes inside human bones. All samples were taken from thighbone and premolar teeth of two female remains that had been found in two archaeological sites: Krakow main square and Wawrzenczyce 32. To gather necessary information about the structure of collected samples, it was used Scanning Electron Microscope (SEM) examination and stable isotope analysis. In addition, an organic material and a composition of funerary environment were examined to compare the effect on bone degradation. It was shown, that there were diagenetic changes in samples from both excavation sites, although greater impact were observed in samples gathered from Wawrzenczyce. Furthermore, in both cases there has been a degradation of collagen and marks of mechanical damages in the form of bone fractures, probably caused by low temperature. It has also been found the presence of sulphur in the mineral phase of the bone inside the samples taken from Wawrzenczyce as well as the loss of external part of the bone. Changes in the bones are the result of: organic matter existing in the soil, depth of burial, bacteria activity, impact of weather conditions and anthropogenic changes – for example fertilizer used on field crops. Despite all of that, there has been no evidence that mineral composition of the soil had any influence on the remains.pl
dc.abstract.plPraca poświęcona jest wpływowi warunków pogrzebania na zmiany diagenetyczne zachodzące w kościach ludzkich. Analizom poddano próby pochodzące z kości udowych oraz zębów przedtrzonowych dwóch osobników płci żeńskiej w wieku ok. 25 lat. Materiał wyeksplorowano z XI – wiecznych cmentarzysk – Kraków Rynek oraz Wawrzeńczyce 32. Do badań wykorzystano mikroskopię optyczną, skaningową oraz chemiczna analizę zawartości izotopów stałych. Oprócz materiału kostnego zanalizowano również glebę z otoczenia grobowego. Zmiany diagenetyczne stwierdzono w próbach z obu stanowisk, jednak większa ich ilość cechuje szkieletz Wawrzeńczyc. W obu przypadkach nastąpiła degradacja kolagenu, widoczne są również uszkodzenia mechaniczne w postaci spękań z zamarzania. W szkieleciez Wawrzeńczyc odnotowana została obecność siarki w mineralnej fazie kości oraz ubytek kory kości w tej samej próbie. Zmiany w kościach wynikają z wpływu zawartości materii organicznej w glebie a także głębokości pogrzebania, a co za tym idzie działalności czynników atmosferycznych, działalności bakterii i wpływów antropogenicznych – współczesne nawożenie pola uprawnego. Skład mineralny otoczenia grobowego nie miał wpływu na zmiany zarejestrowane w kościach.pl
dc.affiliationWydział Geografii i Geologiipl
dc.areaobszar nauk przyrodniczychpl
dc.contributor.advisorSzulc, Joachim - 132263 pl
dc.contributor.authorCzudowicz, Urszulapl
dc.contributor.departmentbycodeUJK/WGGpl
dc.contributor.reviewerGłąb, Henryk - 128070 pl
dc.contributor.reviewerSzulc, Joachim - 132263 pl
dc.date.accessioned2020-07-24T06:30:54Z
dc.date.available2020-07-24T06:30:54Z
dc.date.submitted2012-10-17pl
dc.fieldofstudygeologiapl
dc.fieldofstudyspecjalizacja stratygraficzno-mikropaleontologicznapl
dc.identifier.apddiploma-65992-133505pl
dc.identifier.projectAPD / Opl
dc.identifier.urihttps://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/179495
dc.languagepolpl
dc.subject.endiagenesis, human bones, early Middle Ages, Malopolskapl
dc.subject.pldiageneza, kości ludzkie, wczesne średniowiecze, Małopolskapl
dc.titleWpływ warunków pogrzebania na diagenezę kości ludzkich na przykładzie próbek z dwóch stanowisk archeologicznych: Kraków Rynek Główny oraz Wawrzeńczycepl
dc.title.alternativeInfluence of burial conditions for a digenetic changes in human bones – based on samples from two archeological sites – Kraków main square and Wawrzeńczycepl
dc.typemasterpl
dspace.entity.typePublication
dc.abstract.enpl
This work is devoted to examine the potential impact of the burial condition on diagenetic changes inside human bones. All samples were taken from thighbone and premolar teeth of two female remains that had been found in two archaeological sites: Krakow main square and Wawrzenczyce 32. To gather necessary information about the structure of collected samples, it was used Scanning Electron Microscope (SEM) examination and stable isotope analysis. In addition, an organic material and a composition of funerary environment were examined to compare the effect on bone degradation. It was shown, that there were diagenetic changes in samples from both excavation sites, although greater impact were observed in samples gathered from Wawrzenczyce. Furthermore, in both cases there has been a degradation of collagen and marks of mechanical damages in the form of bone fractures, probably caused by low temperature. It has also been found the presence of sulphur in the mineral phase of the bone inside the samples taken from Wawrzenczyce as well as the loss of external part of the bone. Changes in the bones are the result of: organic matter existing in the soil, depth of burial, bacteria activity, impact of weather conditions and anthropogenic changes – for example fertilizer used on field crops. Despite all of that, there has been no evidence that mineral composition of the soil had any influence on the remains.
dc.abstract.plpl
Praca poświęcona jest wpływowi warunków pogrzebania na zmiany diagenetyczne zachodzące w kościach ludzkich. Analizom poddano próby pochodzące z kości udowych oraz zębów przedtrzonowych dwóch osobników płci żeńskiej w wieku ok. 25 lat. Materiał wyeksplorowano z XI – wiecznych cmentarzysk – Kraków Rynek oraz Wawrzeńczyce 32. Do badań wykorzystano mikroskopię optyczną, skaningową oraz chemiczna analizę zawartości izotopów stałych. Oprócz materiału kostnego zanalizowano również glebę z otoczenia grobowego. Zmiany diagenetyczne stwierdzono w próbach z obu stanowisk, jednak większa ich ilość cechuje szkieletz Wawrzeńczyc. W obu przypadkach nastąpiła degradacja kolagenu, widoczne są również uszkodzenia mechaniczne w postaci spękań z zamarzania. W szkieleciez Wawrzeńczyc odnotowana została obecność siarki w mineralnej fazie kości oraz ubytek kory kości w tej samej próbie. Zmiany w kościach wynikają z wpływu zawartości materii organicznej w glebie a także głębokości pogrzebania, a co za tym idzie działalności czynników atmosferycznych, działalności bakterii i wpływów antropogenicznych – współczesne nawożenie pola uprawnego. Skład mineralny otoczenia grobowego nie miał wpływu na zmiany zarejestrowane w kościach.
dc.affiliationpl
Wydział Geografii i Geologii
dc.areapl
obszar nauk przyrodniczych
dc.contributor.advisorpl
Szulc, Joachim - 132263
dc.contributor.authorpl
Czudowicz, Urszula
dc.contributor.departmentbycodepl
UJK/WGG
dc.contributor.reviewerpl
Głąb, Henryk - 128070
dc.contributor.reviewerpl
Szulc, Joachim - 132263
dc.date.accessioned
2020-07-24T06:30:54Z
dc.date.available
2020-07-24T06:30:54Z
dc.date.submittedpl
2012-10-17
dc.fieldofstudypl
geologia
dc.fieldofstudypl
specjalizacja stratygraficzno-mikropaleontologiczna
dc.identifier.apdpl
diploma-65992-133505
dc.identifier.projectpl
APD / O
dc.identifier.uri
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/179495
dc.languagepl
pol
dc.subject.enpl
diagenesis, human bones, early Middle Ages, Malopolska
dc.subject.plpl
diageneza, kości ludzkie, wczesne średniowiecze, Małopolska
dc.titlepl
Wpływ warunków pogrzebania na diagenezę kości ludzkich na przykładzie próbek z dwóch stanowisk archeologicznych: Kraków Rynek Główny oraz Wawrzeńczyce
dc.title.alternativepl
Influence of burial conditions for a digenetic changes in human bones – based on samples from two archeological sites – Kraków main square and Wawrzeńczyce
dc.typepl
master
dspace.entity.type
Publication
Affiliations

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.

Views
26
Views per month
Views per city
Wroclaw
3
Krakow
2
Torun
2
Des Moines
1
Dublin
1
Gdynia
1
Katowice
1
Lodz
1
Szczecin
1
Trabki Wielkie
1

No access

No Thumbnail Available