Niemieckie związki frazeologiczne w tłumaczeniu na język polski na przykładzie tłumaczeń w tygodniku "Forum"

German phraseological units in the translation into Polish illustrated with an example of translations in the weekly newspaper "Forum"

Przedmiotem niniejszej pracy jest tłumaczenie referencyjnych związków frazeologicznych z języka niemieckiego na język polski na przykładzie tekstów prasowych. Praca składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy rozdział dotyczy podstawowych zagadnień związanych z frazeologią i frazeologizmami. Opisano tutaj rozwój badań nad frazeologią. Następnie rozważono problem terminologii i definicji oraz przedstawiono cztery najważniejsze cechy związków frazeologicznych tj. polyleksykalność, idiomatyczność, stabilność i leksykalizacja. Kolejnym krokiem było przytoczenie kilku modeli klasyfikacji związków frazeologicznych. Drugi rozdział traktuje o tekstualnych funkcjach frazeologizmów w artykułach prasowych. Szczególną uwagę zwrócono tutaj na potencje tekstotwórcze. Przedmiotem trzeciego rozdziału jest proces tłumaczenia związków frazeologicznych. Ważnym aspektem są w tej części pracy typy ekwiwalencji i metody tłumaczeń. W czwartym rozdziale przedstawiono wyniki analizy. Rozdział ten składa się z dwóch części. Pierwsza część dotyczy wyników analizy frekwencyjnej referencyjnych związków frazeologicznych, które wystąpiły w badanych tekstach. Druga część koncentruje się po pierwsze na typach ekwiwalencji, które zostały zidentyfikowane pomiędzy referencyjnymi związkami frazeologicznymi z tekstów niemieckich i ich polskimi ekwiwalentami, i po drugie na zastosowanych metodach tłumaczeń.

This master’s thesis is devoted to the translation of referential phraseological units from the print media from German into Polish. The thesis consists of four main chapters. The first chapter concerns the basic information about phraseology and phraseologisms. At the beginning there was described the development of the researches in the area of phraseology. Then there were discussed the fundamental issues of terminology, definition and classifications of phraseological units as well as the four main defining characteristics of these units: polylexicality, idiomaticity, stability and lexicalization. The second chapter focuses on textual functions of phraseological units in the print media. A special attention was paid to their text-building potencies. The object of the third chapter is translation process of phraseological units. This chapter discusses especially equivalence relations and methods of translation. The fourth chapter presents the results of the analysis. This chapter was divided into two parts. The first part gives information about the frequency of different types of referential phraseological units in the corpus of the thesis. The second part concentrates on types of equivalence, which were identified between German referential phraseological units and their Polish equivalents, and translation methods, which were used in the translation process.

Der Gegenstand der vorliegenden Magisterarbeit sind referentielle Phraseologismen aus der Presse in der Übersetzung aus dem Deutschen ins Polnische. Die Arbeit besteht aus vier Kapiteln. Das erste Kapitel befasst sich mit den Grundlagen der Phraseologie und der Phraseologismen. Am Anfang wird kurz die Forschungsentwicklung im Bereich der Phraseologismen beschrieben. Dann werden die Terminologie und die Definition erörtert und die vier wichtigsten Merkmale der phraseologischen Wendungen d. h. Polylexikalitӓt, Idiomatizitӓt, Stabilitӓt und Lexikalitӓt dargestellt. Nachdem werden einige Klassifikationen aufgezeigt. Das zweite Kapitel beschӓftigt sich mit den textuellen Funktionen von Phraseologismen in Zeitungsartikeln. Es wird hier auch den textbildenden Potenzen Aufmerksamkeit geschenkt. Das dritte Kapitel hat den Übersetzungsprozess der Phraseologismen zum Gegenstand. Einen bedeutenden Platz in diesem Teil nehmen Äquivalenzbeziehungen und Übersetzungsverfahren. Im vierten Kapitel werden die Ergebnisse der Analyse dargestellt. Dieses Kapitel besteht aus zwei Teilen. Der erste Teil betrifft das Vorkommen der verschiedenen Typen von referentiellen Phraseologismen in dem analysierten Korpus. Der zweite Teil konzentriert sich erstens auf Äquivalenztypen, die zwischen den referentiellen Phraseologismen aus dem Ausgangstext und den Phraseologismen aus dem Zieltext festgestellt werden, und zweitens auf Übersetzungsverfahren, die in der Übersetzung verwendet wurden.