Mental changes in self image and its structure of primary school and junior high scool students with intelectuall disability

Celem tej pracy jest przedstawienie specyfiki zmian rozwojowych zachodzących na etapie szkoły podstawowej i gimnazjum w obrębie treści i struktury obrazu siebie u dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, w porównaniu do dzieci w normie intelektualnej w analogicznym wieku. Badania empiryczne zostały przeprowadzone na grupie 120 uczniów niepełnosprawnych umysłowo w stopniu lekkim, uczęszczających do szkół specjalnych oraz na grupie 120 uczniów w normie intelektualnej. Połowa z nich uczęszczała do szkoły podstawowej, a druga połowa do gimnazjum. Wiek badanych wynosił 10 do 17 lat. Do badania posłużono się Skalą Spostrzegania Siebie – narzędziem stworzonym przez Susan Harter. Uzyskane wyniki nie pozwalają jednoznacznie potwierdzić, że treść obrazu samego siebie u uczniów z niepełnosprawnością umysłową w stopniu lekkim na etapie szkoły podstawowej będzie bardziej pozytywna niż w gimnazjum. Badania ujawniły interesujące tendencje wsytępujące w poszczególnych podgrupach. Dokonując podziału badanych ze względu na płeć okazało się, że wyniki chłopców są jednoznaczne, a co za tym idzie treść obrazu samego siebie u uczniów z niepełnosprawnością umysłową w stopniu lekkim na etapie szkoły podstawowej była wyższa niż u uczniów gimnazjum. Nie potwierdzono takiej prawidłowości w grupie uczennic. Nie udało się także wykazać, że uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną maja mniej zróżnicowaną treść i strukturę obrazu siebie niż ich rówieśnicy w normie intelektualnej. W badaniu nie znaleziono różnic istotnych statystycznie w treści obrazu samego siebie między młodzieżą z niepełnosprawnością intelektualną a uczniami pełnosprawnymi. Nie potwierdzono, że spójność struktury obrazu siebie jest większa u uczniów pełnosprawnych intelektualnie. W szczegółowej analizie wyników dotyczących tego zagadnienia opisano jednak interesujące tendencje. Między innymi, okazało się, że struktura obrazu siebie u dzieci niepełnosprawnych intelektualnie jest podobna do rówieśników w normie intelektualnej, ale na wcześniejszym etapie rozwoju.

The goal of the study is to present the character of the developmental changes in content and structure of the subjects’ self concept during their education in primary school and junior high school. The results of the subjects with intellectual disabilities were compared to the results of the adolescents within intellectual norm. The empirical research was conducted on a group of 120 adolescents with mild intellectual disabilities and a group of 120 adolescents within intellectual norm. Half of the subjects attended primary school, and the other half junior high school. Age of the subjects ranged from 10 to 17. The research was based on Self Perception Profile by Susan Harter, adapted to Polish conditions. It appears that the results do not confirm that the content of self-concept in adolescents with mild intellectual disabilities attending primary school is more positive than in adolescents in junior high school. However, the research has shown some interesting tendencies in specific subgroups. After dividing the subjects with respect to gender, it turned out that within a group of adolescent boys with mild intellectual disabilities the content of self concept was more positive than in the similar group attending junior high school. Still, it was not confirmed within a similar group of girls. Moreover, the research did not prove that the content and structure of self concept within adolescents with mild intellectual disabilities is less diversified than within their peers in intellectual norm. No statistically important differences in the content of self concept between the two groups were shown in the research. The structure of self concept did not turn out to be more consistent in the group of non-disabled students. In the comprehensive analysis of the results regarding this issue interesting tendencies were described. The research showed for instant that the structure of self concept in adolescents with mild intellectual disabilities is similar to their peers within intellectual norm on the previous development stage.