Negocjowanie tożsamości kulturowych: Somalijscy imigranci i cofanie się nastwienia multikulturowego w Holandii

Podstawowym celem tego projektu było zbadanie powstającej tożsamości kulturowej i procesów negocjowania tożsamości wśród somalijskich imigrantów w Holandii w ramach międzynarodowego przemieszczania się oraz w odniesieniu do szerszych struktur społecznych i kulturowych. Niniejsze opracowanie koncentruje się na Somalijczykach, jednakże kładzie również nacisk na problematykę doświadczeń imigracji i procesów tożsamości, co jest niezaprzeczalnym wkładem do toczącej się dyskusji o imigracji, zarówno na poziomie krajowym, jak i na szczeblu Unii Europejskiej. W wyniku Islamskiej nagonki charakteryzującej obecną debatę polityczną na Zachodzie, w wielu państwach europejskich zaczęto łączyć pojęcia islamu i muzułmanów. Ta negatywna konotacja jest dodatkowo potęgowana poprzez asymetryczne relacje władzy między imigrantami z jednej strony a „tubylcami” z drugiej. Skumulowany efekt wszystkich tych polaryzacji, upolitycznienia, a w niektórych przypadkach nawet przemocy może być wyrazem złożoności zjawiska imigracji i wynikających z niej napięć społecznych. Biorąc pod uwagę potrzebę zrozumienia tego trudnego zjawiska wśród danej grupy, moje starania w tym projekcie polegały nie tylko na badaniach z pogranicza doświadczeń imigrantów i ich problemów tożsamości, ale również na wzięciu pod uwagę głosów samych imigrantów. W drodze mniej lub bardziej antropologicznego podejścia, podjąłem się hermeneutycznej interpretacji i analizy dyskursu sprawozdań i narracji wynikających z wywiadów „jeden na jeden” przeprowadzonych wśród wybranych przedstawicieli grupy Somalijczyków w dwóch holenderskich miastach: Groningen i Rotterdamie. Moja krytyczna interpretacja dyskursów wywiadów pozwala rzucić światło na to, jak tożsamości kulturowej są dzielone, negocjowane, sprzeczne, opierające się, sporne, a nawet jak ulegają transformacji. Ponadto, badania wykazały, że postrzegane w procesie negocjowania różnice kulturowe często pociągają za sobą konieczność utrzymania granicy i poczucia transcendencji, co z kolei pokazują względną przenikalność granic kulturowych, jak ma to miejsce w przypadku wielu Somalijczyków, którzy nie potrafią poruszać się ani w holenderskim ani i somalijskim świecie kulturowym. A to wymaga re konceptualizacji pojęcia wielokulturowości.

The primary goal of this research project was to examine emergent cultural identities and identity negotiation processes among Somali immigrants in the Netherlands within the context of transnational movement and in relation to wider societal and cultural structures. This study has specifically focused on Somalis; however, the emphasis on the group‘s immigration experiences and identity processes would undeniably add to the ongoing discussion of immigration both at the national level and at the European Union level. As a result of the Islamic backlash characterizing the current political debate in the West, immigration in many European states has come to connote Islam and Muslims. This negative connotation is further facilitated by the asymmetrical power relations between immigrants on the one hand and natives on the other. The cumulative effect of all these polarizations, politicization, and even in some cases violence, can be seen as representing the complexity of the phenomenon of immigration and the ensuing social tensions. Considering the need for understanding this complex phenomenon among the group in question, my attempt in this project was not only to study the intersection between immigration experiences and identity issues but also to take into account the voices of the immigrants themselves. By taking a more or less anthropological approach, I undertook a hermeneutic interpretive analysis of discursive accounts and narratives generated from one-on-one interviews conducted with a selected group of Somalis in the two Dutch cities of Groningen and Rotterdam. My critical interpretation of the interview discourses shed a light on how cultural identities are shared, negotiated, contradicted, resisted, contested, and even transformed. Futhermore, the study has demonstrated that negotiating perceived cultural differences often times entails being caught up in the dialectics of boundary maintenance and transcendence, which show the relative permeability of cultural boundaries as many Somalis navigate through both Dutch and Somali cultural worlds. And this calls for the reconceptualization og multiculturalism.