tytuł: | Analiza apokryfu południowosłowiańskiego "O Morzu Tyberiadzkim". |
wariant tytułu: |
Analyse the South Slavonic apocrypha "On the Sea of Galilee". |
autor: | Kołodziej Natalia |
recenzent: | Stępniak-Minczewa Wanda , Bielec Dorota |
promotor: | Bielec Dorota |
data obrony : | 2011-10-21 |
abstrakt w j. angielskim: | In my thesis I attempt to analyse the South Slavonic apocrypha entitled On the Sea of Galilee. The first part deals with the history and issues of the term 'apocrypha' and then I move on to the main part of the tesis, that is the interpretation of the work. The term ‘apocrypha’ derives from Greek word apokryfon and means the secret, hidden book. Origen was the first one who used the term in a relation to the Gnostics books. In ancient times pagans used the term in relation to the books of esoteric, hidden from laymen and reserved only for the chosen. Apocryphal scripts became known to us thanks to the Christian Church. Most of them derive from the Judaic tradition. In many cases the original Jewish text was expanded with Christian elements or even the entire text was adapted to suit the Christian needs. In the second century Tertullian claimed that the term 'apocrypha' is synonymous with falsehood, and since the fourth century Church Fathers officially and universally consider apocryphal texts to be inappropriate. Until the fifth century there was no such thing as the canon of allowed books Christian church. As a result of the establishment of the first index of prohibited books in the Eastern and Western Church, the term 'apocrypha' changed its meaning to the 'forbidden' work, and in time even the to the 'heretical'. However, despite the presence of the apocrypha on lists of prohibited books some of the works were still officialy used in liturgy. As the centuries passed the term 'apocrypha' changed its meaning. According to W. Kopaliński word ‘apocrypha’ comes from the Greek word apókryphos, which means 'hidden' or 'fake', whereas the plural form of the word defines the biblical books that were not included in the canon established by the Church. R. Rubinkiewicz broadens the meaning of the term 'apocrypha' and adds so called ‘intertestamentical literature’ to the non-biblical texts. The permanent addition of the term to the biblical studies can be seen among other things in the works of S. Mędala. A. Naumov in his monograph suggests a completely new term, 'quasi-canonical literature', which he uses interchangeably with 'apocryphal literature'. G. Minczew who uses the word ‘pseudo-canonical’ views the issue similarly. On the Sea of Galilee apocrypha gained its popularity thanks to the Russian copy of the seventeenth century. Scientists speculate that this is a compilation of various pseudo-canonical texts of the XI-XII century. It comprises of many stories borrowed directly from the Bible, such as the creation of the world and the first people, the story of original sin and banishment from Eden, and the murder of Abel. Some of them, however, are expanded with folk motifs. The well known motif it is Satan's help with the work of creation of the world, his rebellion and exile to Earth and possession the serpent. Probably the Bulgarian influences are the reason why the motifs that are not referential to the Book of Genesis appear. The themes are: the holes in human body made by the devil, the creation of Adam with the use of seven elements by Jesus, the story of three trees of Paradise, Adam’s deal with the Devil, the establishment of burial in the ground, and the initiation of the history of wood from the Cross. The motif of the prophetic dream of the first martyr of the apostles and Christ should also be noticed here. Throughout the text there is a clear emphasis on the dual theme of confrontation between good and evil. As I have already mentioned this pehenomen is related to numerous influences of dualistic heresy that were extremely popular in the early Middle Ages.The apocrypha also presents very clear references to the Secret Book of bogomiłowie, such as reception of demiurgical power by Satan and setting his throne in heaven. In the end of the thesis I place the most important information, as well as a summary of all the themes and their division into biblical, and folk. |
abstrakt w innym języku: | W swojej pracy dyplomowej podejmuję się analizy apokryfu południowosłowiańskiego pt. O Morzu Tyberiadzkim. W pierwszej części zajmuję się historią i problematyką terminu ‘apokryf’, a następnie przechodzę do części właściwej, czyli interpretacji utworu. Termin ten wywodzi się od greckiego apokryfon i oznacza księgę tajemną, ukrytą. Jako pierwszy tego słowa użył Orygenes w odniesieniu do ksiąg gnostyków. Już poganie w starożytności używali tego określenia w odniesieniu do ksiąg ezoterycznych, ukrytych przed profanami i zastrzeżonych tylko dla wybranych. Pisma apokryficzne przyszły do nas za pośrednictwem kościołów chrześcijańskich. Większość z nich wywodzi się z tradycji judaistycznej i niejednokrotnie do oryginalnego tekstu żydowskiego wstawiano elementy chrześcijańskie lub przerabiano całe teksty w jego duchu. W II wieku Tertulian uważał, że termin ‘apokryf’ jest synonimem fałszu, a od IV wieku Ojcowie Kościoła oficjalnie i powszechnie uznają utwory apokryficzne za teksy zasługujące na odrzucenie. Do V wieku brak w Kościele chrześcijańskim ustalonego kanonu ksiąg dozwolonych. Wraz z powstaniem pierwszych indeksów ksiąg zakazanych we wschodnim i zachodnim Kościele termin ‘apokryf’ zmienił swe znaczenia na pismo ‘zakazane’, a z czasem nawet na ‘heretyckie’. Jednakże obecność apokryfów na listach ksiąg zakazanych nie oznaczała, że nie wykorzystywano niektórych z nich w oficjalnej liturgii. Termin ‘apokryf’ po przez epoki nabierał różnego znaczenia, a w konsekwencji tego, również współcześnie brak precyzji w wykorzystywaniu go przez uczonych i w próbach klasyfikacji tych tekstów. Według W. Kopalińskiego słowo apokryf wywodzi się od greckiego słowa apókryphos, które oznacza ‘ukryty’, ‘podrobiony’, natomiast w liczbie mnogiej określa się tak księgi biblijne, które nie zostały włączone do kanonu przez Kościół. Ks. R. Rubinkiewicz poszerza znaczenie terminu ‘apokryf’ i do tekstów pozabiblijnych dodaje tzw. „literaturę międzytestamentalną”. To określenie weszło już na stałe do biblistyki, co można zauważyć między innymi u ks. S. Mędali. A. Naumow w swej monografii proponuje zupełnie nowy termin- ‘literatura quasi-kanoniczna’, z którego korzysta zamiennie z ‘literaturą apokryficzną’. Podobnie na tematykę zapatruje się G. Minczew, który używa słowa ‘pseudokanoniczy’. Apokryf O Morzu Tyberiadzkim znany jest z ruskiego odpisu z XVII wieku i uczeni przypuszczają, że jest to kompilacja różnych pseudokanonicznych tekstów z XI-XII wieku. Zostaje w nim opisanych wiele historii pojawiających się bezpośrednio w Biblii, takich jak stworzenie świata i pierwszych ludzi, historię grzechu pierworodnego i wygnanie z Raju, a także zabójstwo Abla. Część z nich zostaje jednak poszerzona o wątki ludowe. Przede wszystkim jest to pomoc Szatana przy dziele stworzenia świata, jego bunt i strącenie na ziemię, a także opętanie węża. Pod wpływem najprawdopodobniej redakcji bułgarskiej odnajdujemy również wątki, które nie mają zupełnie swego odniesienia w Księdze Rodzaju, jak podziurawienie ciała człowieka przez diabła, stworzenie Adama przez Jezusa z siedmiu elementów, opowieść o trzech rajskich drzewach, podpisanie cyrografu przez Adama, ustanowienia pochówku w ziemi, a także początku historii Drzewa Krzyżowego. Należy tu również pamiętać o wątku proroczego snu pierwszego człowieka o męczeńskiej śmierci apostołów i Chrystusa. W całym tekście widać wyraźny nacisk na dualistyczny motyw konfrontacji dobra ze złem. Jak już pisałam wielokrotnie, wiąże się to z wpływami licznych herezji dualistycznych bardzo popularnych we wczesnym średniowieczu. W apokryfie również widać niezwykle wyraźne odniesienia do Tajnej księgi bogomiłów, takie jak nadanie Szatanowi mocy demiurgicznych i ustawienie swego tronu w niebie. W zakończeniu umieszczam najważniejsze informacje z pracy, a także streszczenie wszystkich motywów i ich podział na biblijne i ludowe. |
słowa kluczowe w j. angielskim: | apocrypha, South Slavonic, "On the Sea of Galilee", Bible, folk topics |
słowa kluczowe w innym języku: | apokryf, południowosłowiański, "O Morzu Tyberiadzkim", Biblia, wątki ludowe |
wydział: instytut / zakład / katedra: | Wydział Filologiczny |
typ: | praca licencjacka |
Plik | Rozmiar | Format | Przeglądanie |
---|---|---|---|
Nie ma plików powiązanych z tą pozycją. |