The natural gas as a tool of the Russian Federation's foreign policy

The master's thesis raised the topic of gas in the the foreign policy of the Russian Federation. Gas became a crucial instrument in the foreign policy of the Russian Federation, especially in the period of 2000-2011. Former Soviet bloc states very often are dependent on Russian gas supplies too a large degree. As the last years showed, Russian authorities do not hesitate to take advantage of other's countries dependence on gas. Russia derives considerable incomes and profits from exporting gas. It would not be an exxageration to say that Gazprom is the most salient firm in the eyes of the Kremlin. Gas trade is the major focal point of Russian foreign and economic policies. Gazprom's expansion in Europe is a key aim od Kremlin's policy. The gas trade was a very important issue in relations between Russia and Ukraine, Belarus as well as the People's Republic of China that is why the author examinations has been focused on these states. China is a state that is especially interested in getting access to vast Russia's gas reserves situated in Siberia and the Russian Far East. From the Polish perspective a matter of Nord Stream gas pipeline is of special importance. Alle the issues above has been brought up in the thesis.

Wykorzystywanie surowców naturalnych jako instrumentu w polityce zagranicznej bardzo często służy jako środek wywierania nacisku na państwa które nie mają dostępu do złóż lub posiadają je w bardzo ograniczonym wymiarze. Jednym z głównych przykładów tego typu polityki jest największy światowy koncern gazowy rosyjski Gazprom. Poprzez zawieranie umów dwustronnych sprawia on że cena sprzedawanego gazu jest różna dla poszczególnych państw często w zależności od sympatii politycznych rządzącej Rosją administracji. Polityka zastraszania skierowana często wobec Ukrainy czy Białorusi przynosi z reguły oczekiwane rezultaty. Rosja strasząc wstrzymaniem dostaw lub budując alternatywne wobec państw tranzytowych drogi przesyłu gazu zmusza do podpisywania niekorzystnych dla importerów umów.W zamian za niższe ceny eksportowanego przez siebie surowca dąży do przejęcia spółek będących właścicielami gazociągów. Przykładem jest na pewno próba przejęcia białoruskiego Bieltransgazu czy ukraińskiego Naftogazu-największych firm gazowniczych w obu krajach.W zamian za niższe ceny gazu Rosja przedłużyła też umowę z Ukrainą na stacjonowanie Floty Czarnomorskiej na Krymie aż do 2042 roku. Kolejnym dowodem ścisłego związku rosyjskiej polityki z gospodarką jest zbudowanie pod dnem Bałtyku gazociągu Nord Stream. Dzięki jego wykorzystaniu Rosja będzie mogła przesyłać gaz do Europy Zachodniej jednocześnie zatrzymując dostawy do państw Europy Środkowo-Wschodniej.Nie będzie też musiała uiszczać opłat tranzytowych co stanowiło dotąd istotny wkład do budżetu takich państw jak Ukraina czy Białoruś.Gazprom nie zezwala także na reeksportowanie gazu a jeśli poszczególne kraje sprowadzą mniej surowca niż było to zapisane w umowie są obarczane krami finansowymi. Wzrost kosztów zakupu sprawia również metoda powiązania cen gazu ziemnego z cenami ropy naftowej. Dlatego tak ważna jest solidarność energetyczna państw oraz zapewnienie nowych połączeń transgranicznych