This dissertation is an attempt to present initiation prose on the background of cultural and social-political transformations, which took place during this period in Poland. Initiation is a broad concept. It operates in many fields of social science and humanity. In this work, depending on its character, deals with the literary image of empowerment. Initiation regimens are ubiquitous in the literature. According to Eliade's concept that took over the tasks in meeting the original rituals of initiation. My methodological inspiration came from publications concerning the situation of Polish literature after the turn in 1989, like also research on a novel initiatory. Selection of analyzed paper work in this hearing is subjective. And these are: Paul Huelle Weiser Dawidek, Thomas Tryzny Miss Nobody, Manuela Gretkowska Metaphysical Cabaret, EE Olga Tokarczuk and Absolutely Amnesia Izabela Filipiak. My dissertation consists of four chapters. The first chapter discusses the situation of Polish literature after the turn in 1989. Second chapter focus on the issue of empowerment and initiation rituals. The third chapter deals with novel genealogy characteristics of initiation and reflection on this form in the Polish literary studies. Last, fourth chapter is devoted to analysis and interpretation of selected novels from the period 1987-1995.

Rozprawa ta jest próbą przedstawienia prozy inicjacyjnej na tle przemian kulturowych oraz społeczno-politycznych, jakie miały miejsce w tym okresie w Polsce. Inicjacja jest szerokim pojęciem. Funkcjonuje ono w wielu dziedzinach nauk społecznych oraz humanistycznych. W tej pracy, ze względu na jej charakter, zajmę się literackim obrazem inicjacji. Schematy inicjacyjne są wszechobecne w literaturze. W myśl koncepcji Eliadego przejęła ona bowiem zadania, które spełniały pierwotne rytuały inicjacyjne.Inspirację metodologiczną stanowiły dla mnie publikacje dotyczące sytuacji literatury polskiej po przełomie w 1989 roku, a także badania nad powieścią inicjacyjną. Dobór analizowanych w tej rozprawie utworów jest subiektywny. Są to powieści: Weiser Dawidek Pawła Huelle, Panna Nikt Tomasza Tryzny, Kabaret Metafizyczny Manueli Gretkowskiej, E.E. Olgi Tokarczuk oraz Absolutna Amnezja Izabeli Filipiak. Praca składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy z omawia sytuację literatury polskiej po przełomie w 1989. W drugim rozdziale omówię zagadnienie inicjacji i rytuałów inicjacyjnych. Trzeci rozdział dotyczyć będzie genologicznej charakterystyki powieści inicjacyjnej i refleksji nad tym gatunkiem w polskich badaniach literaturoznawczych. Czwarty rozdział poświęcę analizie i interpretacji wybranych powieści z okresu 1987-1995.