Content and structure of self-concept in adolescents with mild intellectual disabilities

Zasadniczym celem niniejszej pracy jest ukazanie specyfiki w zakresie treści i struktury obrazu siebie u młodzieży niepełnosprawnej umysłowo w stopniu lekkim, w porównaniu do młodzieży pełnosprawnej umysłowo. Badania empiryczne przeprowadzono na 60-osobowej grupie młodzieży niepełnosprawnej umysłowo w stopniu lekkim uczęszczającej do specjalnych szkół zawodowych, oraz 60-osobowej grupie kontrolnej składającej się z młodzieży pełnosprawnej umysłowo uczęszczającej do szkół zawodowych. Wiek badanych wynosił od 16 do 21 lat. Dodatkowym celem pracy było porównanie wpływu zmiennej płci na obraz siebie w badanych grupach. Do badań posłużyła Skala Spostrzegania Siebie autorstwa Susan Harter, przystosowana do polskich warunków. Uzyskane wyniki wskazują na to, że treść obrazu siebie u młodzieży niepełnosprawnej umysłowo w stopniu lekkim i młodzieży pełnosprawnej jest podobna. Jedynie w wymiarze kompetencji szkolnych młodzież niepełnosprawna umysłowo oceniała się istotnie wyżej niż grupa kontrolna. Struktura obrazu siebie okazała się być bardziej spójna u młodzieży niepełnosprawnej umysłowo niż u młodzieży pełnosprawnej umysłowo. Interesujące rezultaty uzyskano również porównując wpływ zmiennej płci na obraz siebie w badanych grupach. Płeć w mniejszym stopniu różnicowała treść i strukturę obrazu siebie u młodzieży niepełnosprawnej umysłowo niż u młodzieży pełnosprawnej. Możliwe przyczyny i implikacje otrzymanych wyników zostały omówione.

The main purpose of this study is to present the specificity of the content and structure of self-concept in adolescents with mild intellectual disabilities, compared to adolescents within the intellectual norm. The empirical research was conducted on 60-person group of adolescents with mild intellectual disabilities attending special vocational schools, and 60-person control group consisting of non-disabled adolescents attending vocational schools. Age of respondents ranged from 16 to 21. An additional purpose of this study was to compare the effect of the variable of gender on self-concept in research groups. The research was based on Self Perception Profile by Susan Harter, adapted to Polish conditions. The results indicate that the content of self-concept in adolescents with mild intellectual disabilities and non-disabled adolescents is similar. Only in domain of scholastic competence adolescents with disabilities assess themselves significantly higher than the control group. The structure of self-concept turned out to be more consistent in the group with intellectual disabilities than non-disabled. Interesting results were obtained also by comparing the effect of the variable of gender on self-concept in the examined group. Gender as a variable differentiated the content and structure of self-concept less in adolescents with intellectual disabilities than non-disabled adolescents. Possible reasons and implications of the outcomes are discussed.