Actor's self-portrait - analysis of autobiographical discourse. "Gabriela Zapolska's Letters" and Irena Solska's "Letters" and "Journal"

This essay is an analysis of the autobiographical discourse based on personal documents of modernist actresses G. Zapolska and I. Solska. It uses the latest concepts and research methods of autobiography and epistolography. Using the category of narrative identity of Paul Ricoeur, it tries to prove that by the use of poetic tools, the autobiographical narratives of people who are not professional writers, can be analyzed. The study of the form of autobiographical and epistolary narrative, leads to the characteristic of author's personality. According to the newest concepts of literature specialists, this identity appears in the ways of self-presentation, the use of interpretative schemes, references to the artistic myths and public discourses that occurs in the narrative structure, in which actresses were entangled. The first chapter of the essay provides a methodological introduction and explains the basic issues such as autobiographical discourse and narrative identity. In the second chapter an actress’s narrative identity is analyzed by using tools of gender criticism. The next chapter analyzes a style of epistolary narrative that depends on the recipient. Using Derek’s Attridge views of literary, the last part of the essay analyzes the literary values of the actress’s autobiographical narratives.

Praca jest analizą dyskursu autobiograficznego na przykładzie literatury dokumentu osobistego modernistycznych aktorek G. Zapolskiej oraz I. Solskiej. Wykorzystuje najnowsze koncepcje i metody badawcze dotyczące autobiografii i epistolografii. Posługując się kategorią tożsamości narracyjnej Paula Ricoeura, stara się udowodnić, że można analizować narracje autobiograficzne osób nie parających się literaturą zawodowo, za pomocą narzędzi poetyki. Badanie kształtu narracji autobiograficznej i epistolarnej prowadzi do scharakteryzowania osobowej tożsamości ich autora. Zgodnie z najnowszymi poglądami literaturoznawców, tożsamość ta ujawnia się w sposobach autoprezentacji, w wykorzystaniu funkcjonujących schematów interpretacyjnych. W przypadku dokumentów, których autorkami są aktorki w obecności w strukturze narracji odwołań do artystowskich mitów, publicznych dyskursów, w które zostały one uwikłane. Pierwszy rozdział stanowi metodologiczny wstęp, wyjaśnia podstawowe zagadnienia tj. dyskurs autobiograficzny i tożsamość narracyjna. Korzystając z narzędzi krytyki genderowej w drugim rozdziale zostaje przeanalizowana tożsamość narracyjna aktorki. Kolejny rozdział dotyczy analizy stylistyki narracji epistolarnej uzależnionej od adresata. Wykorzystując poglądy Dereka Attridge’a dotyczące literackości, ostatnia część pracy poddaje oglądowi walory literackie aktorskich narracji autobiograficznych.