In the shade of the castle's towers. The last Master of Lancut, Alfred III Potocki, in a view of the memories

W pracy opisane jest spojrzenie ludności Łańcuta i okolic, a także kilku osób z zewnątrz, na postać ostatniego ordynata na łańcuckim zamku, Alfreda III Potockiego (ur. 1886, zm. 1958). Wykorzystano w nim przede wszystkim niepublikowane relacje pracowników Potockiego, a także publikowane wspomnienia jego krewnej, Heleny Mauberg, mieszkańca Łańcuta Zbigniewa Pelca czy oficjalisty Juliusza Wiercińskiego.Początkowe rozdziały pracy opisują historię Łańcuta i łańcuckiego zamku do 1915 roku. Trzon pracy stanowią rozdziały poświęcone życiu Potockiego w Łańcucie w latach pełnienia przez niego urzędu ordynata od 1915 do 1944 roku. Rozdział poświęcony okresowi dwudziestolecia międzywojennego opisuje cechy zewnętrzne, charakter i osobowość ordynata w świetle relacji osób trzecich, jego życie uczuciowe, udział w życiu miasta i okolicznych wsi, pomoc jakiej zamek łańcucki udzielał okolicznej ludności, stosunek chłopów, mieszczan i pracowników ordynackich do Potockich, warunki pracy w zamku i w dobrach ordynackich. Wśród powyższych znajdują się między innymi wspomnienia na temat strajków tzw. "buraczanych" i "leśnych" w folwarkach w latach 1933-1936, procesu Alfreda Potockiego z chłopcem Edwardem Kuźniarem w sprawie pobicia go przez ordynata za upolowanie zająca, ale można także znaleźć tutaj informacje na tak przyziemne tematy jak codzienny jadłospis na zamku czy bale urządzane dla pracowników. Druga część wspomnień odnosi się do okresu II wojny światowej i ukazuje opinie ludzi na temat stosunków Potockiego z Niemcami, zwłaszcza z oficerami, którzy stacjonowali w zamku przez niemal cały okres okupacji, jego udział w pomocy ludności miasta, stosunek do ruchu oporu. Opisane są zmiany w codziennym życiu ordynata w porównaniu z okresem przedwojennym. Szczególnie interesująca jest podejmowana kwestia wyjazdu ordynata z kraju i wywiezienia przez niego części dobytku wobec zbliżającej się do Łańcuta armii radzieckiej.Celem pracy było nie tyle ukazanie obiektywnego obrazu ordynata, co odbicia tego obrazu w oczach jemu współczesnych.

The work describe the population’s of Łańcut and surrounding areas (and a few people’s from the outside) view of the figure of last Master of Lancut’s Castle, Alfred III Potocki (b. 1886, d. 1958). It used primarily unpublished relations of Potocki’s staff, as well as published memories of his cousin, Helen Mauberg and also of Zbigniew Pelc – Łańcut’s citizen or administrator Julius Wiercinski. The starting chapters describe the history of Lancut and Lancut’s castle to 1915. The point of the work are chapters of Potocki’s life in Lancut in his years as owner from 1915 to 1944. The chapter about the interwar period describes Alfred’s look, character and personality in people’s view, and also his love life, participation in the life of the city and surrounding villages, also describes how was his help for the local population, the opinions of village people, workers and citizens about him, conditions of work in the castle and other Potocki’s estates. For example among these are memories about the so-called "beet" and "forest" strikes in the estates in the years 1933-1936, memories about a cause in court of the Alfred Potocki and the boy Edward Kuzniar on beating him by count for hunting hare, but also provides information on such mundane topics as daily menu at the castle, or parties mounted for employees.The second part of work refers to the memories of World War II, and shows people's opinions on Potocki’s relations with Germany, especially the officers who were stationed in the castle for almost the entire period of occupation, count’s part in helping sufferer population, the participation to the resistance movement. There are also showed the changes in everyday Potocki’s life compared with the pre-war period. Particularly interesting is the question of Potocki’s departure from the country and exporting by him castle's possessions against the approaching Soviet army to Łańcut.The aim of this study was not to show an objective picture of the last Master of Lancut but rather reflected that image in the eyes of his contemporaries.